ธรรมะเพื่อความสำเร็จ : หน้า 96/580

ธรรมะเพื่อประช ขยัน ถูกเวลา นำพาสู่ความสำเร็จ ៩៥ ราชเจ้า สัตว์นั้นชื่อ คชกุมภะ ตัวกระพองช้าง สัตว์ประเภทนี้ เฉื่อยช้ายิ่งนัก แม้จะเดินตลอดทั้งวัน ก็ไปได้เพียงไม่กี่นิ้ว พระองค์จึงตรัสถามเจ้าสัตว์ตัวนั้นว่า “ดูก่อนคชกุมภะ พวกเจ้า เดินช้าเหลือเกิน เมื่อไฟป่าเกิดขึ้น พวกเจ้าจะทําอย่างไรกัน” คชกุมภะตอบว่า “โพรงไม้และช่องแผ่นดินมีอยู่เยอะแยะ ถ้าพวกข้าพเจ้าไปไม่ถึงโพรงไม้ หรือช่องแผ่นดินเหล่านั้น พวก ข้าพเจ้าก็ต้องตาย” มหาอำมาตย์แก้วรีบกราบทูลเสริมว่า “ใน เวลาที่จะต้องทำช้าๆ ผู้ใดรีบด่วนทำเสียเร็ว แต่เมื่อจะต้องรีบ ด่วนทำ กลับทำช้าๆ ผู้นั้นย่อมตัดรอนประโยชน์ของตนเอง ส่วนบุคคลใด ในเวลาที่จะต้องทำช้าๆ ก็ทำอย่างช้าๆ และเมื่อ จะต้องรีบทำ ก็รีบด่วนทำทันที ประโยชน์ของผู้นั้น ย่อมบริบูรณ์ เหมือนดวงจันทร์กำจัดความมืด เต็มดวงอยู่ฉะนั้น” อ๋ามาตย์แก้วสอนพระราชาต่อไปว่า “พึงรีบทํากิจให้ เสร็จล่วงหน้า อย่าให้กิจมาบีบรัดตัวในเวลาที่ทำภารกิจ ผู้ที่รีบ ทำกิจให้สำเร็จ ย่อมเป็นผู้เบาใจในภายหลัง ไม่ควรเห็นแก่นอน มากเกินไป ควรงดเว้นการดื่มสุราเมรัยจนละเลยภารกิจบ้านเมือง บ้านเมืองย่อมเจริญเพราะมีผู้นำปกครองแผ่นดินโดยธรรม” พระราชาได้สดับถ้อยคำของพระโพธิสัตว์ ทรงเข้าใจว่า อำมาตย์แก้วต้องการสอนพระองค์ ปรารถนาที่จะให้พระองค์