ผลของความเพียรพยายามในธรรมะ : หน้า 121/580

ธรรมะ ประช ผลของความเพียรพยายาม ๑๒๐ สุขส่วนตัวในใจปรารถนาจะทำตนให้หลุดพ้นจากทุกข์ตลอดเวลา และยังมีพระทัยมุ่งมั่นที่จะให้สรรพสัตว์หลุดพ้นตามอีกด้วย จึง ทรงสั่งสมบารมีอย่างยิ่งยวด ยอมสละทุกอย่างตั้งแต่อวัยวะ เลือดเนื้อและชีวิต เพื่อให้ตรัสรู้ธรรมเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ในภพชาติสุดท้ายพระบารมีเต็มเปี่ยม พระองค์ต้องทรง อาศัยพลังใจที่ยิ่งใหญ่ สลัดตนออกจากกามสุขัลลิกานุโยคใน พระราชวัง ซึ่งยากที่ปุถุชนธรรมดาจะทำได้ เสด็จออกมหา ภิเนษกรมณ์ แสวงหาทางพ้นทุกข์ ทรงมุ่งมั่นบำเพ็ญเพียรอย่าง เต็มที่เต็มกำลังความสามารถ ไม่ย่อท้อต่อความยากลำบาก ทั้งกลางวัน และกลางคืนยาวนานถึง 5 ปี กว่าพระองค์จะได้ตรัสรู้ ต้องบำเพ็ญทุกรกิริยาที่เรียกว่า อัตตกิลมถานุโยค คือทรง ทรมานพระวรกายให้ลำบาก จนซูบผอมเหลือแต่หนังหุ้มกระดูก ซึ่งเป็นสิ่งที่ปุถุชนคนธรรมดายากจะทําได้ ในที่สุด เมื่อบารมีแก่กล้า พระองค์ทรงหันมาปฏิบัติ ตามเส้นทางสายกลางที่เรียกว่า มัชฌิมาปฏิปทา ดำเนินจิตเข้า สู่กลางของกลางภายในตัว จนเห็นกายในกายไปตามลำดับ และได้ตรัสรู้เป็นพระสัพพัญญูพุทธเจ้า เป็นโลกวิทูผู้รู้แจ้งโลก ทั้งปวงด้วยญาณทัสสนะอันบริสุทธิ์ และพระองค์ยังทรงเป็น ผู้ฝึกบุคคลให้ดำเนินไปสู่หนทางพระนิพพานได้เป็นอย่างดี ทรง