การเข้าถึงธรรมะผ่านการปฏิบัติ : หน้า 518/580

ธรรมะเพื่อประช ส อ น ต น ส อ น คนให้ถึงธรรม ๕๑๗ ความรู้เหล่านั้นยังอยู่ในขั้นจินตมยปัญญาและสุตมยปัญญาเท่านั้น แต่การจะรู้แจ้งเห็นจริงในพระพุทธวจนะได้ จะต้องลงมือปฏิบัติ อย่างเดียว จึงจะหยั่งรู้ทั่วถึงธรรมทั้งหลายไปตามความเป็นจริง ที่เรียกว่า ภาวนามยปัญญามิใช่เพียงแค่ท่องจำจนคล่องปากขึ้นใจ ทําความเข้าใจในเนื้อหาทั้งโดยอรรถะและพยัญชนะเท่านั้น แต่ต้องลงมือปฏิบัติอย่างจริงจัง เนื่องจากมนุษย์ที่เกิดมาบนโลกใบนี้ แต่ละคนมีบุญบารมี ที่สั่งสมมาไม่เท่ากัน ดังนั้นจึงทำให้มีจริตอัธยาศัยที่แตกต่างกัน ซึ่งอุปมาดังดอกบัว ๔ เหล่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีวิธีใน การแสดงธรรมไปตามจริตอัธยาศัยและกำาลังบารมีของสัตว์ ทั้งหลาย เพราะพระพุทธองค์ทรงประกอบด้วยพุทธานุภาพ ทรงฉลาดในโวหาร ก่อนจะทรงแสดงธรรมแก่ผู้ใด จะทรง ตรวจตราดูภูมิหลังของผู้ฟังด้วยพระสัพพัญญุตญาณก่อน และจึงแสดงธรรมให้เหมาะสมกับจริตอัธยาศัยของผู้ฟัง ทำให้ ผู้ฟังนั้นได้รับผลเป็นอัศจรรย์ คือ ได้บรรลุมรรคผลนิพพานกัน เป็นจำนวนมาก พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงธรรมด้วยอาการ ๓ อย่าง ด้วยกัน คือ ประการแรก ทรงสอนให้ผู้ฟังรู้ยิ่งเห็นจริงในสิ่งที่ ควรรู้ควรเห็น ประการที่สอง ทรงแสดงธรรมมีเหตุที่ผู้ฟังจะ