การปฏิบัติธรรมและการเข้าใจธรรม : หน้า 519/580

Boประช ส อ น ต น ส อ น คนให้ถึงธ ៥១៨ ถึงธรรม สามารถตรองตามให้เห็นจริงตามที่พระองค์ทรงแสดงได้ และ ประการสุดท้าย ทรงแสดงธรรมเป็นอัศจรรย์ คือ ผู้ปฏิบัติตาม ธรรมนั้นจะได้รับประโยชน์ตามสมควรแก่การปฏิบัติ ฉะนั้น พระพุทธองค์จึงแบ่งคนออกเป็น ๔ จําพวกด้วยกัน คือ พวกที รู้ธรรมแต่ไม่ประพฤติธรรม พวกที่ไม่รู้ธรรมแต่ประพฤติธรรม อีกพวกหนึ่งทั้งไม่รู้ธรรมทั้งไม่ประพฤติธรรม พวกสุดท้าย ทั้งรู้ธรรมและประพฤติธรรมด้วย *เหมือนในสมัยพุทธกาล พระบรมศาสดาตรัสกับภิกษุ ทั้งหลายว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย วลาหกมีอยู่ ๔ ประเภทด้วย กัน คือ ประเภทแรก วลาหกได้แต่คำรามแต่ไม่ตกลงมา ประเภทที่สอง วลาหกตกลงมาแต่ไม่ได้คำราม ประเภทที่สาม วลาหกทั้งไม่คำรามทั้งไม่ตกลงมา และประเภทสุดท้าย วลาหก ทั้งคํารามทั้งตกลงมาด้วย วลาหกทั้ง ๔ ประเภท เปรียบดัง บุคคล ๔ จำพวก คือ บุคคลพวกที่หนึ่ง ดุจวลาหกคำรามแต่ ไม่ตกลงมา บุคคลพวกที่สอง ดุจวลาหกตกลงมาแต่ไม่คําราม บุคคลพวกที่สาม ดุจวลาหกทั้งไม่คำรามทั้งไม่ตกลงมา และ บุคคลพวกสุดท้าย ดุจวลาหกทั้งคำรามทั้งตกลงมาด้วย บุคคลดุจวลาหกคํารามแต่ไม่ตก คือ บุคคลบางคนในโลกนี้ *มก. ทุติยวลาหกสูตร เล่ม ๓๕ หน้า ๒๔๒