อสทิสทาน: มหาทานที่ไม่มีใครเสมอเหมือน : หน้า 160/580

ธรรมะเพื่อประช อ ส ท ส ท า น ១៥៩ คนที่ไม่เป็นพระราชาไม่อาจทำทานได้ขนาดนี้ ขอให้เรามีส่วน แห่งบุญในมหาทานครั้งนี้ด้วยเถิด” หลังจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงทำภัตกิจแล้ว ดำริว่า “พระราชาได้ถวายอสทิสทานครั้งยิ่งใหญ่ คือการให้ทานที่ไม่มี ใครเสมอเหมือน ซึ่งมีเพียงครั้งเดียวเท่านั้นในโลก” ทรงตรวจ- ตราดูว่ามหาชนจะพากันทำจิตให้เลื่อมใสในอสทิสทานบ้างหรือไม่ พระองค์ทรงรู้วาระจิตของอำมาตย์ทั้งสอง ทรงรู้ว่า ถ้าตรัส อนุโมทนาสมควรแก่ทานของพระราชา ศีรษะของการอำมาตย์ จะแตกเป็น ๗ เสี่ยง ทันที ด้วยทรงอาศัยความอนุเคราะห์ใน อำมาตย์ จึงตรัสพระคาถาเพียงเล็กน้อยเท่านั้น แล้วเสด็จกลับ ไปยังพระวิหาร ฝ่ายพระราชาทรงเกิดความสงสัยว่า เราคงจะถวาย ทานไม่สมควรแด่พระบรมศาสดา จึงทูลถามสาเหตุที่พระองค์ มิได้ทรงสรรเสริญมหาทานในครั้งนี้ พระบรมศาสดาตรัสว่า “มหาบพิตร พระองค์ได้ถวายทานสมควรแล้ว มหาทานครั้งนี้ เรียกว่า อสทิสทาน ซึ่งจะถวายแด่พระพุทธเจ้าพระองค์หนึ่ง ได้เพียงครั้งเดียวเท่านั้น เพราะเป็นมหาทานที่ทําได้ยาก แต่ เนื่องจากพุทธบริษัทไม่บริสุทธิ์ ตถาคตจึงไม่อาจทำอนุโมทนา ให้ยิ่งไปกว่านั้นได้"