การประพฤติธรรมและคุณค่าของจิตใจ : หน้า 499/580

Boประช พูดอย่างหนึ่ง ทำอย่างหนึ่ง ៤៩៨ บัณฑิตนักปราชญ์ในกาลก่อน ล้วนเห็นคุณค่าของการ ประพฤติธรรม คำว่า ประพฤติธรรมหมายถึง การเป็นผู้มีจิตใจ หนักแน่นในคุณธรรมทั้งหลาย มีข้อวัตรปฏิบัติที่มนุษย์และ เทวดาสรรเสริญ อีกทั้งตนเองก็ติเตียนตนเองไม่ได้ แม้ผู้รู้ ใคร่ครวญแล้ว ก็ติเตียนไม่ได้เช่นกัน โดยปกติวิสัยของผู้ ประพฤติธรรมจนเข้าไปในจิตสํานึกแล้ว ท่านจะเป็นคนตรง พูดอย่างไรจะทำอย่างนั้น ไม่ใช่พูดอย่างแต่ไปทำอีกอย่างหนึ่ง ซึ่งเป็นนิสัยของคนพาล คนที่มีนิสัยไม่ประพฤติธรรม ไม่ตั้งอยู่ ในธรรม อุปนิสัยเนื้อแท้แล้ว จะเป็นคนที่เหลาะแหละ พูดคำ ไม่จริง พูดอย่างหนึ่ง แต่ไปทำอีกอย่างหนึ่ง เชื่อถือไม่ได้ คนที่มักโกหกหลอกลวงอยู่ ทั้งชีวิตจะเต็มไปด้วยความ หวาดระแวง เพราะต้องเสกสรรปั้นแต่งคำพูดตลอดเวลา ต่อหน้าอย่างหนึ่ง ลับหลังก็วางตัวอีกอย่างหนึ่ง ชีวิตใน บั้นปลายย่อมไม่พ้นความทุกข์ทรมานจากการกระทำนั้น แม้ละ โลกนี้แล้ว ยังต้องทุกข์ทรมานอยู่ในอบายภูมิ ผู้ที่ทำผิดเช่นนี้ หากได้ครูบาอาจารย์ที่เปี่ยมด้วยมหากรุณาช่วยแก้ไขก็จะสามารถ เอาตัวรอดได้ ยิ่งถ้าได้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นกัลยาณมิตรให้ พระองค์เมตตาอบรมพร่ำสอนจนทำให้บรรลุมรรคผลนิพพานได้ หากบุคคลใดได้บรมครูเช่นนี้ นับว่าเป็นบุญของบุคคลนั้น