วิสูทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ : หน้า 24/184

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 22 วิสุทธศีล อวิสุทธศีล และเวมติกศีล และโดยเป็นเสขศีล อเสขศีล และเนวเสขานาเลขศีล, เป็น ๔ อย่าง โดยเป็นหานภาคิยศีล ฐิติภาคิยศีล วิเสสภาคิยศีล และนิพเพธภาคิยศีล อนึ่งเป็น ๔ โดยเป็นภิกขุศีล ภิกขุนีศีล อนุป สัมปันนศีล และคหัฏฐศีล โดยเป็นปกติศีล อาจารศีล ธัมมตาศีล และปุพพเหตุกศีล และโดยเป็นปาฏิโมกขสังวรศีล อินทรียสังวรศีล อาชีวปาริสุทธศีล และปัจจยสันนิสิตศีล เป็น ๕ อย่าง โดยเป็นปาริสุทธิศีลมีปริยันตปาริสุทธิศีลเป็นต้น ก็แลข้อนี้แม้พระสารีบุตรก็ได้กล่าวไว้ในคัมภีร์ปฏิสัมภิทาว่า "ศีล ๕ ประการ คือปริยันตปาริสุทธิศีล อปริยันตปาริสุทธิศีล ปริปุณณ ปาริสุทธิศีล อปรามัฏฐปาริสุทธิศีล ปฏิปัสสิทธิปาริสุทธิศีล" " ดังนี้ อนึ่ง เป็น ๕ โดยเป็นปหานศีล เวรมณีศีล เจตนาศีล สังวรศีล และ อวี กมศีล. บรรดาศีลเหล่านั้น ในส่วนที่เป็นศีลอย่างเดียว พึงทราบ เนื้อความตามนัยที่กล่าวแล้วนั้นเถิด [ ทุกะ (ศีลหมวด ๒) ที่ ๑] วินิจฉัยในส่วนศีลที่เป็นที่ ๒ อย่างดังต่อไปนี้ การบำเพ็ญสิกขาบท อันพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงบัญญัติไว้ว่า นี่ควรทำ อันใด การบำเพ็ญ นั้นชื่อว่า จาริตศีล การไม่กระทำข้อที่ทรงห้ามไว้ว่า นี่ไม่ควรทำ อันใด การไม่กระทำนั้นชื่อ วาริตศีล (ต่อไป) นี้เป็นอธิบาย * ขุ. ป. ๓๖๑.