การทำอุปการะของช้างในพระธรรม : หน้า 88/217

ประโยค - พระอิฐมปทุธถูกงอกแปล ภาค ๑ - หน้า 86 ทั้งหลาย ก็แต่ช้างนี้ได้ทำอุปประเก่าเก่าตลอดอารัตร์นาน การยังจิตของช้างนี้ให้ขัดเคืองไม่ควร ภิกษุทั้งหลาย ขอเธอก็ทั้งหลายกลับเถิด." พระศาคตารงพากุูทั้งหลายสอดกันแล้ว ฝ่ายช้างเข้าไปสู่ฐานป่าแล้ว รวมรวมผลไม้ต่าง ๆ มีผลบุนและกล้วยเป็นต้นมาทำให้เป็นกองไว้ ในวันรุ่งขึ้น ได้ถวายแก่ภิกษุทั้งหลาย ภายในฉันผลไม้ทั้งหลายให้หมดสิ้น ในกาลเสริญถิตย์ พระศาคตารงเดือนอุตรจิรเสด็จออกไปแล้ว พระอช้างไปตามมะหว่ง ๆ แห่งภิกษุทั้งหลาย ยืนขวางพระพักตร์พระศาคตาไว้ ภิกษุทั้งหลายเห็นดังนั้น ทูลถามพระผู้พระภาคเจ้าว่า "ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ช่างนี้จะสั่งพากษ์ไปแล้ว ชวนให้เรากลับ." ๙ ภิกษุทั้งหลาย ช่านี้จะส่งพวกเราไปแล้ว ชวนให้เรากลับ. ๐ อย่างนั้นรึ? พระองค์ผู้เจริญ. ๙ อย่างนั้น ภิกษุทั้งหลาย. [ช่างทำกาละ ไปเกิดเป็นเทพบุตร] ลำดับนั้น พระศาคตารสกะช่างนั้นว่า "ปฏเลยยะ นี่ความไปไม่กลับของเรา, ยานดี วิบาสนดี มรรคาและผลดีดี ย่อมไม่แก่เจ้าด้วยอัตภาพนี้, เจ้าหยุดอยู่เถิด." พระอช้างได้ฟังรับคำดังนั้นแล้ว ได้คลาดวงเข้าปากร้องให้ เดินตามไปข้างหลัง ๆ ก็พระยะ ช่างนั้น เมื่อเชิญพระศาคตาให้กลับได้ พิงปฏิบัติโดยอาการนั้นแล้ว จนตลอดชีวิต. ฟ้ายพระศาคตาสดิคิเดนบ้านนั้นแล้ว ตรัสว่า "ปฏเลยยะ จำเดิมแต่ไป มิโชคของเจ้า, เป็นที่อู่ของมนุษย์"