พระธัมมปิฎกฉบับแปล ภาค ๔ : หน้า 82/227

ประโยค๙ - พระธัมมปิฎกฉบับแปล ภาค ๔ - หน้า ๘๐ บาทพระคาถาว่า สมมฺ จิตฺตฺ สุว่า คาม อรรถาโจ คือเจริญจิตด้วยดีแล้ว ตามเหตุ คือโดยนัย บาทพระคาถาว่า อามนาปูติสูติ คำว่า ความดีคือ ตรัสเรียกว่าความดีอยู่ แล้วอุปลาทน ๔ ยินดีแล้วในการไม่ดีมั่น กล่าวคือการเลิกละความดีและนั้น บทว่า ชูมฺโน ความว่า ผู้อภิบาล คือผู้ยืนธรรมต่าง ปันฺ ชนนี้เป็นต้นให้รู้เรื่อง แล้วจงมันอยู่ ด้วยความรู้เรื่องคือ ญาณอันกำกับด้วยธัมมรรก สองบทว่า เต โคฆ เป็นต้น ความว่า ชนเหล่านี้ชื่อว่า ดับสนิทแล้ว ในขันธวิโลจน์นี้ คือปริญพนานแล้ว ด้วยปริญพนาน ๒ อย่าง คือด้วยปริญพนานที่อธิษฐานว่า สุขปทีปาสูติ เพราะกิจสังวัจฉันน ให้สันต์ไปแล้ว ตั้งแต่เวลาที่พระสุระอรหัต และด้วยปริญพนาน ที่ชื่อว่านุปาปาเสดส เพราะขันธ์วิโลจนตนให้สันต์ไปแล้ว ด้วยดับบริจจิต คือถึงความบัญญัติไม่ได้ ดังประโยปมาทะอันนี้ นั้น ในเวลานบเทสนา ชนเป็นอันมาก บรรลุอริโยลทั้งหลาย มีโสตาปติผลเป็นต้น ดังนั้น เรื่องภิษุอาณันจะ จบ. บัณฑิตวรรค วรรณะ จบ. วรรณะที่ ๖ จบ.