พระธรรมบทฎีกาแปล ภาค ๔ - หน้า 109 : หน้า 111/227

ประโคม - พระธรรมบทฎีกาแปล ภาค ๔ - หน้า 109 อุปัฏฐาก. ท่านผู้เจริญ ถ้าปียการไม่มีมี มุตรของกระผม จักเป็นสามแสนในสำนักงานของพระผู้เป็นเจ้า พระเณรรับแล้ว อุปัฏฐากนำตราของเด็กมือ๓ ขวบไปสู่ สำนักงานของพระเณรแล้ว ได้ถอดนวมให้เด็กบวชเถิด. ครั้งนั้น พระเณรชุมของเด็กนั่นให้ชุมแล้ว ให้ถอดนวมมุง- ฐาน ให้ชมแล้ว ในเวลาปลงผมเสร็จตนเอง กุมารนั่นก็รับฎ พระอุทิศพร้อมด้วยปฏิสันถาร พระเณรรับให้มารนั้นขบพระแล้ว อยู่ในที่นั่นสิ่งนี้ถึงเดือนแล้วก็ว่า "จัดฝ่ามะศาดา" จึงให้สามแสน ถืออภัยภัณฑ์เดินไป เข้าไปสู่ทหารแห่งหนึ่งในระหว่างทาง. สามแสน ถือเสนานะจัดแจงเพื่อพระอุปฺชมานแล้ว. เมื่อสามแสนนั้นจัดแจง เสนานะอยู่เทียว ก็หมดเวลาแล้ว เพราะเหตุนี้ สามแสนจึงไม่อาจ จัดแจงเสนานะเพื่อคนได้. ครั้งนั้น พระเณรถามสามแสนว่านผู้ม่าในเวลาบำรุงนั่งอยู่แล้ว ว่า "สามแสน เจ้าจัดแจงที่อยู่ของตนแล้วหรือ." สามแสน. กระผมไม่ได้โอกาสเพื่อจัดแจง ขอรับ [ตำตอบแถกเพราะอาจารย์] พระเณรกล่าวว่า "ถ้ากระนั้น จงอยู่ในที่อยู่ของฉันแล้ว, การ อยู่ในที่อันถูกละลำบาก" พาสามแสนนั้นและเข้าไปสู่เสนานะแล้ว. ก็พระเณรนั้นเป็นปฏิญาณ พอนไม่เท่านั้น ก็ยังลงสู่ความลับ. สามแสน ๑. บุรคุป แปลโดยพิณชนะว่า ในกาลเป็นที่สุดแห่งกรรมอันบุคคลกระทำด้วยมิดิโกน ท่านแก้วรรุ บุรคุปว่า บุรคุปมิใช่สาน.