การปลดทุกข์จากโศกและการสำนึกในธรรม : หน้า 215/227

ประชโภค - พระธรรมปทุตฺตวจเขลาแปล ภาค ๔ – หน้าที่ 213 บิดาและพี่ชายถูกเรื้อนทับ ฉันใด: น้ำตาที่ไหลออกของเธอร่วงให้ อยู่ในสงสารนี้ ในเวลาที่เธอชมมิตรรายเป็นต้นตาย ยังมากกว่าน้ำแห่ง มหาสมุทรทั้ง ๔ ถึงกันนั้นแหละ นี่คือกล่าวว่า:- "น้ำในมหาสมุทรทั้ง ๔ มีประมาณน้อย น้ำตา คนผู้ถึงทุกข์ต้อง แล้วเศร้าโศก ไม่ใช่น้อย มากกว่าน้ำในมหาสมุทรนั้น, เหตุไฉน เธอจึง ประมาณอย่าล่า ? แม่" เมื่อพระศาสดาตรัสนมตักคปริยาย่อยอย่างนั้น, ความโศกใน สรรีของนาง ได้ถึงความบางเบาแล้ว. ลำดับนั้น พระศาสดากรงทรานามว่ามีความโศกบางเบาแล้ว ทรงเตือนอีก แล้วกล่าวว่า "ปฏอารา ขึ้นชื่อว่าไฉนนี้มุนตร เป็นต้น ไม่อาจเพื่อเป็นตำนานา เป็นที่พึ่ง หรือเป็นที่ป้องกันของ ผู้ไปสูปรโลกได้; เพราะนั่นน บุตรเป็นต้นเหล่านี้ถึงมีอยู่ ก็ชื่อ ว่าอ่อนเปล่าไม่มีเดียว, ส่วนบุตรที่ชำระศิลแล้ว ควรชำระทางที่ยิ่ง สัตว์ให้นิพพานของตนเท่านั้น" เมื่อตรัสแห่งธรรม ได้ตรัส พระคาถานี้ว่า:- " บุตรทั้งหลาย ไม่มีเพื่อค้านทาน, บิดาไม่ม ถึงพวกพ้องก็ไม่มี เมื่อบุคคลถูกความตาย ครอบงำแล้ว ความต้านทานในบุญทั้งหลาย อ่อนเปล่า; บันฑิตรราชอาณาจักรนี้นั้น