ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค- พระธัมมปฑฺฐกถุลภี ภาค ๕ หน้า ที่ 111
สามเณรนั้นบอกความเป็นไปนั้นแล้วจากเดิมแต่เดิม พระเถระ พอฟังแล้วมีใจสุด กล่าวว่า "โอ กรรมหนออันเราทำแล้ว" กล่าว ว่า "งดงามแก่มัน สัตตูบู ฉันไม่รู้ข้อเท็จจริงของเป็นที่พึ่ง" ดังนี้แล้ว ประคองอัญชลี นักธรนะไหว้ในทำของเด็กอายุ ๓ ขวบ ลำดับนั้นสามเณรบอกพระเถระนั้นว่า " กระผมได้พูดเพื่อขอความ" แสดง ขอบพระคุณภิกษาของท่าน จึงได้พูดแล้วอย่างนี้, ในอั้นนี้ โทษของท่านไม่มี, โทษของผมก็ไม่มี, นั่นเป็นโทษของวัฏฎะเท่านั้น, ข้อน่าจะคิดแล้ว. อันผมรักความเดือดร้อนของท่านอยู่แน่นอน, จึงไม่บอกแล้ว. พระเถระอันสามเณรให้เบาใจอยู่อย่างนี้, ไม่เขาใจแล้ว มีความสดใสเกิดขึ้นแล้ว ก็อันทะของสามเณรไปสำนึกของพระศาสดาแล้ว. แม้พระศาสดาประทับนั่งทอดพระเนตรการมา ของพระเถรนั้นเหมือนกัน. พระเถรนั้นไปเอาอย่างขอบพระศาสดาทำความบันเทิงกับพระศาสดาแล้ว อันพระศาสดารถว่ากว่า " เธอพอดนทน หรือ? ภิกษุ ความไม่ผาสุขที่รุมเร้าจะอะไร? ไม่มีหรือ?" จึงกราบถามว่า "พอดนทน พระเจ้าข้า, ความไม่ผาสุขที่รุมเร้าจะอะไร? ไม่มีหรือ?" ของข้าพระองค์ไม่มี, คืออย่างนั้นและ คนอื่นผู้คนอย่างล้นเหลือเหมือนสามเณรเด็กนี้ อันข้าพระองค์ไม่เคยเห็น" พระศาสดาตรัสถามว่า " กรรมอะไร? อันสามเณรนี้ทำแล้ว ภิกษุ, พระเถระนั่นกราบ ทูลความเป็นไปนั้นทั้งหมดตั้งแต่ต้นจนแต่ฉันก็พระพุทธแล้ว ก็กราบลุว่า "พระเจ้าข้า สามเณรนี้ อันข้าพระองค์ให้ดอกโทษอย่างนี้" กล่าว. กะข้าพระองค์อย่างนี้ว่า "ในข้อนี้ โทษของท่านไม่มีเลย". โทษของ