การชนะและความประเสริฐในพระคาถา : หน้า 168/227

ประโยค- พระธัชม์ปัถวีถูกแปล ภาค ๔ - หน้าที่ 166 "ตอนนั้นแล้ว บุคคลชนะแล้ว ประเสริฐ ส่วน หมู่สัตว์ส่วนนี้ บุคคลชนะแล้ว ไม่ประเสริฐ เลย (เพราะ) เมื่ออุปนิสัยฝึกตนแล้ว ประพฤติ สำรวมเป็นนิสัย, เทวดา คนนธรรม์ มาร พร้อม ทั้งพรหม พึงทำความชนะของสัตว์ที่เห็นปาน นั้น ไก่ก่ับแก้ไขไม่ได้เลย." [แก้รำคาญ] ในพระคาถานั้น ศัพท์ว่า หาว เป็นนิบาต ศัพท์ว่า ชิด เป็นลิงควิลาล ความว่า คนอับบุญชนะ แล้วด้วยความชนะก็แสดงของตน ประเสริฐ. บทพระคาถาว่า ยา เอย อิดธ ปา ความว่า ส่วนหมู่สัตว์ นี้ใด้ คือ ที่เหลือ พึงเป็นผู้อื่นเฉยๆ ด้วยการเล่นสะกิด ด้วย การฉ้อทรัพย์ด้วย ด้วย การครอบงำพลในสงครามกิศธ, ความชนะที่บุคคล ผู้ชนะหมู่สัตว์วันนี้ชนะแล้ว ไม่ประเสริฐ. ถามว่า " เหตุอะไร? ความชนะนั้นเท่านั้นประเสริฐ, ความ ชนะนี้ไม่ประเสริฐ." แก้ว่า "เพราะเมื่ออุปนิสัยฝึกตนแล้ว ฯ ลฯ ของสัตว์เห็นปานนั้น ให้กล้าปันไม่ได้." พระคาถาดังกล่าวนี้ว่า "เพราะว่า เมื่ออุปนิสัยอับบุญแล้ว เพราะเป็นผู้ไร้เลส ไม่มีเลสเพียงดั่งเน้น มิปิดประพฤติดำรงรวม