การเจริญธรรมและการละวางอาลัย : หน้า 81/227

ประโค^ - พระัมภ์ภิฤกษ์ถอดแปล ภาค ๔ หน้า 79 ยินดีในการละเลิกความอึดอัด, ชนเหล่านั้น ๆ เป็นพระนิพนธ์สพ รุ่งเรือง ดับสนิทแล้วในโลก " [ แก้วรถ ] บรรดาชนเหล่านั้น สองบทว่า กถุุ ฒ ธมฺมิ ความว่า ละ คือสละอุศรรรรวม ต่างโดยเป็นกายทุกข์เป็นต้น สองบทว่า สุกฺ ภาวต ความว่า ภิกฺษุผู้เป็นปัญติ ควร เจริญธรรมขาว ต่างโดยเป็นอถรรรตเดือดเป็นต้น ตั้งแต่ต่ออบาย จน ถึงอริยัตมรรค เจริญอย่างไร ? คือออกจากอาย ปราศจากธรรม อันหาอาลัยได้ อธิบายว่า ธรรมเป็นเหตุให้อาลัย ตสรสรถิฎาโอคะ ธรรม เป็นเหตุให้ไม่มีอาลัย ตสรสร้อยว่า อโนน บัณฑิตออกจากธรรม เป็นเหตุไว้ให้อาลัยแล้ว เจาะจง คือปรารภพระนิพพาน กล่าวคือธรรม เป็นเหตุไม่มีอาลัย เมื่อปรารถนาพระนิพพานนั้น ควรเจริญธรรมขาว บาดพระคาถาว่า ตุตฺถิทธิฏมฺมิงฉนฺท ความว่า พึงปรารถนา ความมินิดึงในวิถี ที่นับว่าเป็นธรรมอันไม่อозอร่ คือพระนิพพาน ซึ่งสัตว์เหล่านี้อธิษฐานได้โดยง่าย สองบทว่า ทิโวท ต่อม ความว่า ละวัตถุกามและกิเลสกาม แล้วเป็นผู้หมดความกังวล พึงปรารภความยินดีข้องในวิถี บทว่า อิตุกตลูสฺสาย ความว่า พึงทำตนให้เขาว่างเปล่า คือให้ บริสุทธิ์ จากวิรณ์ ๕ บทว่า สมโภชฺญ Western ได้แกในธรรมเป็นองค์เครื่องตรัสรู้