คำฉันท์พระมานบำทุฏฐาถ - แปลและอธิบาย : หน้า 3/244

ประโยค ๑- คำฉันท์พระมานบำทุฏฐาถ ยกศัพท์แปล ภาค ๓- หน้าที่ ๓ นน แต่ว่า อีก วง อ. พระคำสันติ (ภควตา) อันพระผู้มิพระภาคเจ้า วุตติ ศรัลแล สนุาย ทรงหมายเอามรณเอว ซึ่งความตายนันเทียวๆ (อุตโต) อ. อธิบายว่า มรณ อ. ความตาย ปัจจุปปติอิํ ปราถฏเฉพาะแล้ว เต แก่ท่าน อิติ ดั่งนี้⁴ (อุตโต) อ. อรรถว่า ก็ คว์ อ. ท่าน จิโตเป็นผู้ดำรงอยู่ แล้ว ปราหมณุปบุพ ใกล้ปากแห่งความเสื่อมครอบ คือว่า อุตตมิมนูหะ ใกล้ปากแห่งความไม่เจริญ อส ย่อมเป็น อติ ดั่งนี้ (ปฐสา) แห่งบทว่า อยุโคมุบ อติ ดั่งนี้⁴ (อุตโต) อ. อรรถว่า กฐสพเถบญฺญิ แม้ อ. วัดอัฐิเกิดอภาครึ่งคงอธิปนฺติ อภิฺยน มติฏิ๔๔. แก่นท่าน คจุนุตสฺสุ ผู้มึอะไป ปรโลกสู้โลกในเบื้องหน้า ทดูลูกิปลิอญฺญู วิรารฺฆ อ. วัดอัฐิเกิดอุภู ในทางมีข่าวสารเป็นต้น (อไหฏฺ) ไม่มึอุ คมิสสฺสุ แญฺญบุคคล ผู้เตรียมจะไป อติ ดั่งนี้ (ปฐสา) แห่งบทว่า ปาเอยุ อติ ดั่งนี้⁴ (อุตโต) อ. อรรถว่า โส ตวํ อ. ท่านนั่น กรโณ จงกระทำุ สุกสโลภู ซึ่งที่เป็นที่ตั้งเฉพาะ คือกุศล อติฺโน ในอจ เพื่อน สนูกเท นาวาย กินนาม ทิปุซฺฺขาติ ปฏิจฺฉิ (กโรนฺโต) ปุคคลา วัย ราวคฺ ฤ อ. บุกคล เมื่อเรือ แตกแล้ว ในสมุทร กระทำอยู่ ซึ่งที่เป็นที่ตั้งเฉพาะ อันบัณฑิตนับพร้อมแล้วว่าเกาะ จ กิแล ตวํ อ. ท่าน กโรนฺโต เมื่อ จะกระทำ วาม จงพยายาม ปีปุํ พลัน คือว่า อารม จงปรารถ วิริย์ ซึ่งความเพียร สิม สิม เร็ว เร็ว ปณฺฑิตโต จงเป็นปณฺฑิต