ความหมายของอินุริยานญาณในพระพุทธศาสนา : หน้า 32/183

ประโยค - ตติยะสนิทปาล์ทำกิริยาอธิภาวะบีมหาวรรรด ตอน ๒ - หน้าที่ 258 สามบทว่า อินุริยานญาณ สมิติ ปฏิวฺชฺ มีความว่า จงทราบข้ออธิษฐานที่มีหลายสิ่งสาระเป็นต้น ต้องเป็นของเสมอ ๆ กัน คือท่า ๆ กัน คือองค์เข้าใจอธิษฐานที่มีหลายที่ตรุประกอบอยู่ บรรดาอินุริยาหล่านี้ สหภิกับปัญญา และปัญญากับสติภา, ความเพียร กับสมาธิ และสมาธิภิกับความเพียร ต้องพอดี ๆ กัน ข้อว่า ตฏฏ จ นิมิตฺติ คฤหาทิ มีความว่า เมื่อความสมังเสมอกันนั้นมีอยู่ นิมิตใดเป็นรายงานประกอบก็เกิดขึ้น ท่านจงถือเอานิมิตนั้น คือ สมถนิมิต วิปสนินิมิต มรรค สมินิมิต ผลนิมิต ความว่า จงนิิมิตนั้นเกิด สองบทว่า อนุโมทฺโต โทติ มีความว่า เป็นผู้สรรเสริญ คือทำให้ประจักษ์แจ้งดำรงอยู่ บทว่่า เนกขามมฺมฤกโโต เป็นดัง พระโสณโกวิทละ กล่าวด้วยอำนาจพระอรหต, จริงอยู่ พระอรหต เรียกว่าเนกขิมะ เพราะออกจากกิเลสทั้งปวง เรียกว่าความไม่ดีอุดมเมีย เพราะไม่มีความเมียดเมียน, เรียกว่า ความสิ้นตันหา เพราะเกิดขึ้นในที่สุดแห่งความสิ้นตันหา เรียกว่าความสิ้นอุปาทาน เพราะเกิดในที่สุดแห่งความสิ้นอุปาทาน, เรียกว่าความไม่หลงงเมย เพราะไม่มีความหลงงเมย.