ความหมายของคำว่า นาค และการเปรียบเทียบกับช้างใหญ่ : หน้า 177/183

ประโยค - ตอนสมันปาสักท่ากอธรรกถาพระวินยะมหาวรรค ตอน ๒ - หน้าที่ 402 สองท่าว่า มาตุครูญญา นาโค มีความว่า เหมือนช้างใหญ่ (ละโวล) เที่ยวไปในป่า สัตว์วังงั้นก็ว่า ช้าง คำว่า "นาค" นี้ เป็นชื่อแห่งผู้ใหญ่ใหญ่ มีอธิบว่า "เหมือนอย่างว่า ช้างใหญ่ผู้เลี้ยงมังกร เที่ยวไปในป่าแต่ลำพัง ทั้งไม่ได้ทำบาปทั้งหลาย ฉันใด; อฉัน ช้างปรเลยยะ เที่ยวไปในป่า ตามลำพัง ทั้งไม่ได้ทำบาปทั้งหลาย ฉันใด; บุกคลผู้เที่ยวไปตามลำพัง ทั้งไม่ได้ทำบาปทั้งหลายก็ฉนั้น หลายท่าว่า ปาริเลยยก วิภติ รฏิวตุวณฺโญทต มีความว่า พระผู้มีพระภาคทรงเข้าไปอาศัยบ้านชื่อปาริเลยยะ เสด็อยูในรัศมีไปรษณีต บทว่า หฤทิณโค ได้แก่ ช้างใหญ่ บทว่า หฤทิณลภี ได้แก่ ลูกช้าง บทวา หฤทิณอาจเปิ ได้แก่ ลูกช้างอ่อน ซึ่งยังดั้งมมุต บทว่า ฉินคุณาน มีความว่า เดี้ยงกินหญ้า มือต้องช้างหลา นั้นไปข้างหน้า ๆ ตะพวนเสีย คือ คล้ายคลึงซึ่งเหลือจากเหี้องกินแล้ว ข้อว่า โอฬุกโควกู้ มีความว่า อันช้างใหญ่่นั้นหักให้ตกลง จากที่สูงแล้ว สองท่าว่า อุตฺส สาญวรรค ควํ ความว่า ช้างหล่านี้ย่อมเคี้ยวกินถึงไม่ได้พึงทัก ซึ่งเป็นของช้างใหญ่่นั้น