การสมมติในวัดและวินิจฉัยแห่งพระธรรม : หน้า 113/183

ประโยค - ตอดสมันปาสำทิตย์ อรรถภาพระวัง มหาวรร ดอน ๒ - หน้าที่ 339 พึงทราบดังนี้ :- สมควรแ ต่จะสมมติในท่ามกลางสง มั่งง่วง ภายในวัดก็ได้ ใน ขณะสมมติได้ ด้วยกรรมวางตามที่รัษัทก็ได้ ด้วยอนโลกก็ได้, ถ้ อันภิญญ์สงสมมติแล้วอย่างนั้น ไม่พึงอยู่ในภูติที่อยู่หลังสุดท้าย หรือในที่ทำความเพียร. ก็แต่ ชนทั้งหลายผูมาแล้ว จะพบได้ ง่าย ในที่ใด, พึงวางพาไว้ข้างตัว งุ้มมองเรียบร้อยในที่แห่งภูออยู่ ใกล้เช่นนั้น. ลองบว่า ตุตถ วุฑฺฒฺา อุฑฺฒฺวา มีความว่า ภิกษเจ้านั้นที่วีระ กล่าวว่า "การรับเท่านั้น เป็นธรรของพวกข้าพเจ้า" แล้วทิ้งไว้ในที่ ซึ่งตนรับนั่นเองแล้วไปเสีย. บทว่า จิรวปฏิฤๅกทํ ได้แก่ ภิกษุรัญจวนจะออร่งคุณดีทั้งหลาย ถวายแก่สงฺ. บทว่า จิรวนิทฺทํ ได้แก่ ภิกษุผู้เป็นเจ้าหน้าที่เก็บจิรว. ในคำว่า โย น อนุกาดํ เป็นอาทิ ในอธิการว่าด้วยสมมติ เจ้าหน้าที่ถึงจิรวนี้ และในอธิการทั้งปวงนอกจากนี้ พึงทราบวินิจฉัย ตามที่กล่าวนั่นแล. ถึงวินิจฉัยในการสมมติ ก็พึงทราบโดย ท่านองดังกล่าวแล้วเหมือนกัน. วิจินฉันในคำว่า วิหาร วา เป็นอาทิ พึงทราบดังนี้ :- ที่อยู่อนุญาตผกผูล่านด้วยชนนทั้งหลาย มีคนวัดและสามเณร เป็น ต้น ในท่ามกลางวัด เป็นภูมิที่อยู่ตาม เป็นเพิงก็ตาม อยู่ในสถาน เป็นที่ประชุมของชนนทั้งปวง, ที่อยู่อนุนนั้น ไม่พึงสมมติ อันี้