การพัฒนาโยนิโสมนสิการในชีวิตประจำวัน : หน้า 305/371

อาจกล่าวให้เข้าใจได้ง่าย ๆ ว่า บุคคลที่มีโยนิโสมนสิการ จะต้องเป็นผู้มีปัญญาพอที่จะเข้าใจโลกและชีวิตตามความเป็นจริง สามารถแยกแยะระหว่าง บุญ-บาป ดี-ชั่ว ถูก-ผิด ควร-ไม่ควร เมื่อมีปัญญาแยกแยะได้เช่นนี้แล้ว ย่อมประพฤติปฏิบัติแต่กุศล ธรรมโดยส่วนเดียว ไม่ข้องแวะด้วยอกุศลธรรมทั้งหลาย บุคคลจะมีโยนิโสมนสิการได้โดยสมบูรณ์ จำเป็นต้อง ได้รับการปลูกฝังอบรมคุณธรรมเรื่องนี้โดยตรง ต้องมีตัวอย่าง ที่ดีเป็นแบบฉบับให้ปฏิบัติตาม ในขณะเดียวกันก็ต้องลงมือ ปฏิบัติจริง และมีผู้คอยช่วยตรวจสอบชี้แนะการปฏิบัตินั้นด้วย นั่นคือ การมีกัลยาณมิตรเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง ๒. การมีกัลยาณมิตร ในแต่ละครอบครัวนั้นผู้ที่จะเป็น กัลยาณมิตรให้แก่ลูก ๆ ได้ดีที่สุดก็คือพ่อแม่ ทั้งนี้ย่อมหมาย ความว่า พ่อแม่จะต้องเป็นบุคคลแรกที่ปลูกฝังโยนิโสมนสิการ ให้แก่ลูกตั้งแต่เกิด ทั้งต้องเป็นตัวอย่างที่ดีให้แก่ลูก ๆ ในขณะ เดียวกันก็ต้องคอยเฝ้าติดตามสอดส่องพฤติกรรมของลูกๆ อย่าง ใกล้ชิดและสม่ำเสมอ พร้อมกันนี้ผู้เป็นพ่อแม่ก็ต้องสำรวจตน เองให้ถี่ถ้วนว่า “ตนเองมีโยนิโสมนสิการสมบูรณ์แล้วหรือยัง” ๓๐๓