ปัจจัยบริสุทธิ์และการปฏิบัติของพระภิกษุ : หน้า 156/371

ปัจจัยที่เกิดขึ้นอย่างบริสุทธิ์นั้นมีอยู่หลายทาง เช่น ปัจจัยที่ฆราวาสถวายเพราะมีความเลื่อมใสศรัทธาในคุณของ พระภิกษุ เช่น ศรัทธาในการแสดงธรรม เป็นต้น รวมทั้งปัจจัย ที่เกิดขึ้นจากการบิณฑบาตก็ถือว่าบริสุทธิ์อย่างยิ่ง ส่วนพระ ภิกษุผู้รักษาธุดงค์นั้น ปัจจัยอาจเกิดขึ้นจากการเที่ยวบิณฑบาต หรือเกิดจากผู้เลื่อมใสศรัทธาในธุดงค์คุณของพระภิกษุนั้นนำ มาถวายก็ได้ จากที่กล่าวมาแล้วนี้จะเห็นว่า ข้อบัญญัติเกี่ยวกับอาชีพ บริสุทธิ์นั้น จะช่วยให้พระภิกษุมีกายและวาจาบริสุทธิ์อย่างยิ่ง อย่างไรก็ตาม อาชีพบริสุทธิ์เป็นเพียงเรื่องของวิธีการแสวงหา ปัจจัย ๔ เท่านั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงได้ทรงบัญญัติวิธี บริโภคที่ดีเพิ่มเติมอีก เพื่อความบริสุทธิ์บริบูรณ์ยิ่งขึ้น นั่นก็คือ ศีลที่เรียกว่า “ปัจจัยสันนิสสิตศีล” หรือ “ปัจจเวกขณศีล” ปัจจัยสันนิสสิตศีล โดยเหตุที่เป้าหมายสําคัญของการบวช คือ การหลีกออก จากกาม ดังนั้น เมื่อพระภิกษุสามารถปฏิบัติตนให้สมบูรณ์ด้วย อาชีวปาริสุทธิศีลแล้ว ก็จำเป็นจะต้องรู้จักบริโภคปัจจัยที่ได้มา ๑๕๔