การเปลี่ยนแปลงความเชื่อในสังคมอินเดียโบราณ : หน้า 338/371

เชื่อนั้น เราก็จะพบว่าชาวอินเดียโบราณทุกชั้นวรรณะ ล้วน นับถือและบูชาเทพเจ้ามาตั้งแต่ก่อนสมัยพุทธกาลแล้ว แต่ถึง แม้จะกราบไหว้อ้อนวอนขอพรเทพเจ้า ให้ปกป้องคุ้มครอง รักษาสักเพียงใด ครั้นเมื่อยามประสบทุกข์โศกโรคภัย เทพเจ้า ก็ไม่สามารถช่วยให้รอดพ้นได้สักครั้ง สภาพชีวิตที่ต้องประสบกับความทุกข์ และความไม่เป็น ธรรมในสังคมที่เกิดขึ้นเนือง ๆ ย่อมทำให้ผู้คนเกิดความเบื่อ หน่าย เอือมระอาสภาพที่เป็นอยู่อย่างแน่นอน ในขณะเดียวกัน ก็ย่อมจะมีผู้หาแนวคิดใหม่เกี่ยวกับโลกและชีวิตเกิดขึ้นเรื่อย ๆ ที่เห็นได้ชัดก็คือ การเกิดขึ้นของนักคิดหรือนักปรัชญาที่มีความ คิดก้าวหน้า 5 ท่าน ซึ่งมีศัพท์ทางศาสนาเรียกว่า “ติตถกร หรือนิยมเรียกว่า “ครูทั้ง 5” แม้พระพุทธศาสนาเอง ก็ถือได้ว่า เป็นแนวคิดใหม่ที่เกิดขึ้นในยุคนั้น จากแนวคิดของครูทั้ง 5 ที่กล่าวมาแล้วนั้น จะเห็นได้ ชัดว่าทุกท่านมีหัวก้าวหน้ามาก เพราะพยายามล้มล้างความ เชื่อเก่า ๆ เช่น ความคิดเรื่องเทพเจ้าโดยสิ้นเชิง และนอกจาก ครูปกุทธกัจจายนะแล้ว จะเห็นว่าทุกท่านล้วนมีความคิดล้มล้าง เรื่องวรรณะด้วย ๆ ๓๓๖