การเจริญภาวนาและเจโตปริยญาณ : หน้า 243/371

มีไฝก็จะพึงรู้ว่าหน้ามีไฝ หรือหน้าไม่มีไฝก็จะ พึงรู้ว่าหน้าไม่มีไฝฉันใด ภิกษุก็ฉันนั้นแล เมื่อ จิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่องแผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศ จากอุปกิเลส นุ่มนวล ควรแก่การงาน ตั้งมั่น ไม่หวั่นไหวอย่างนี้ ย่อมโน้มน้อมจิตไปเพื่อ “เจโตปริยญาณ” เธอย่อมกำาหนดรู้ใจของสัตว์ อื่น ของบุคคลอื่นด้วยใจ (ดังกล่าวแล้ว) มหา บพิตร นี้แหละสามัญญผลที่เห็นประจักษ์ ทั้งดี ยิ่งกว่า ทั้งประณีตกว่า สามัญญผลที่เห็น ประจักษ์ข้อก่อน ๆ” ญาณกําหนดรู้ใจผู้อื่นนี้ มีศัพท์ทางศาสนาว่า “เจโตปริย ญาณ” เป็นผลอันเนื่องมาจากการทำจิตให้บริสุทธิ์ยิ่งขึ้น สามัญญผล าดับที่ 5 เมื่อผู้เจริญภาวนา สามารถประคองจิตให้เป็นสมาธิแน่ว แน่ต่อไปอีก จิตย่อมบริสุทธิ์ขึ้น ผ่องแผ้วสุกสว่างขึ้นอีก ย่อม 9 สามัญญผลสูตร ที. ส. ๙/๑๓๕/๑๐๕ ๒๔๑