การศึกษาเกี่ยวกับคัมภีร์หินยานและมหายานในเอเชียกลาง : หน้า 76/278

คอลเลคชัน (Senior Collections) เป็นคัมภีร์หินยานล้วน เนื้อความส่วนใหญ่อยู่กับพระสูตรบาลีหรือสันสกฤตของสรรพสิวาตซึ่งไม่พบหลักฐานของมหายานเลย ในเขตเดียวกัน กลุ่มคัมภีร์คาถาจากบริเวณฉวัง ปกสิสถาน อยู่ในสปลิต (Split) และบาจวร์ คอลเลคชัน (Bajaur Collections) ซึ่งมีอายรุ่นราวคราวเดียวกันหรือเก่าแก่กว่ากลุ่มคัมภีร์ที่พบที่ดาดา กลับมีเนื้อหาที่หลากหลาย และดูจะเป็นที่รวบรวมของคำสอนจากต่างนิกายรวมทั้งพระสูตรมหายานด้วย เป็นลักษณะที่คล้ายกันกับกลุ่มคัมภีร์จากบาม์ยินที่มีการพบคำสอนทั้งของหินยานและมหายาน12 รวมกันอยู่เช่นเดียวกัน ซึ่งอาจบ่งชี้ว่า ในช่วงเวลาของการคัดลอกคัมภีร์เหล่านี้น่าจะมีการเผยแผ่พระพุทธศาสนาหินยานและมหายานคู่ ไปด้วยแล้ว ในทางตรงกันข้าม ภาพรวมของคัมภีร์ภาษาสันสกฤตในคันธาระและที่พบในเอเชียลตอนบน ซึ่งมีคัมภีร์มหายานอยู่มากกว่าครี่งหนึ่ง กับคัมภีร์ที่พบจากโถนาตาหรือพื้นที่เอเชียตอนล่าง ซึ่งเป็นคัมภีร์มหายานเกือบทั้งหมด นั้นบ่งชี้ว่า ในภายหลังคัมภีร์มหายานมีการแพร่หลายมากขึ้น และน่าจะเป็นที่นิยมมากกว่า13 โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ของเอเชียกลาง ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นทางผ่านของพระพุทธศาสนาไปสู่ประเทศจีน 12 นายเป็นผูู "กระแสหลัก" หรือ "ยุคก่อนขยายความ" ซึ่งเป็นยุคดั้งเดิม 13 เชื่อว่าปัจจัยหนึ่งที่น่าจะเป็นเหตุผลที่ให้การคัดลอกคัมภีร์มหายานมีความแพร่หลายรวดเร็วมากว่าคัมภีร์หินยาน นั้น เป็นเพราะในตอนท้ายของพระสูตรมหายานทั้งหมด จะกล่าวไม่นามถึงอันวังสของอิสลอการงจมเนียงพระสูตรและนำไปสอดรับ รวมทั้งวลีในภาษาบาลีและเผลแพร่คัมภีร์นั้นๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งองค์ที่ทำให้รัฐธรรมได้รวดเร็วและง่ายดาย