การทำสมาธิและการหลุดพ้นในพระพุทธศาสนา : หน้า 172/278

เรื่องของมนุษย์และจิตบริสุทธิ์ เรื่องของมนุษย์และธรรมะ รูปและนามที่แทนที่กันได้ บุญและบาปที่เป็นเครื่องตัดสินปรัชญาของมนุษย์ การปฏิบัติสมาธิ เป็นวิธีเดียวไปสู่ความหลุดพ้นจากกิเลส เรื่องของชัน 5 ที่เป็นอุปกรณ์สำคัญ ยิ่งถึ้งเป็นสิ่งที่ต้องดึงจากสัมผัสเพื่อความหลุดพ้น เรื่องการทำโรหรหรือ เข้ามโรหสมบัติวิธีเพื่อจัดบาป-อุกสาดต่างๆ รวมถึงหลักการที่ว่าพระพุทธเจ้าทั้งหลายยังดำรงอยู่ในพระนิพพาน การไปนิพพานอันเป็นจุดมุ่งหมายของการปฏิบัติอีกสิ่งหนึ่งในพระพุทธเจ้าในพระพุทธ รูปของประสบการณ์ภายในเป็นความสว่างในระดับต่างๆ และการอธิบายพรรณฑามด้วยมุมมองของสายปฏิบัติ หรือ “สายวิปัสสนา” แต่ว่าจะมีความแตกต่างกันบ้างในส่วนรายละเอียด เช่น ศพพบัญญัติของคำว่า ศาลายใน การแจกแจง บาป-อกุศลที่อึงอิงพระบารีต่างบทกัน และทอปมาเทียบพระศาสนากับตันไมใหญ่ สำหรับการปฏิบัติ มีความเหมือนกันระหว่างวิชาธรรมภายในและโยคาวจน์ในเรื่อง การใช้จรรรมม์นิยติ ความสว่างและคำรอคาถาที่ใช้บนบริกรรมภาวนา รวมถึงการทำหรืออยู่ในโรรสมบัติซึ่งเป็นการดับสงรรษทั้งสามให้อยู่ในสภาพ “หยุด” โดยมีผลให้ เห็นทางกายภาพที่เหมือนการหยุดหายใจ แต่สำหรับกระบวนการในการทำสมาธิภาวนานั้นมีความแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง ในเรื่องของที่ตั้งของจิตจุดต่างๆ ในร่างกาย ทางเดินของจิต กระบวนการสื่อรมรรรและอธิบายผลโดยเฉพาะอย่างยิ่งการมีจรรรรมกายต่างๆ ในกระบวนการ “ผ่าน” จากจรรธรรมหนึ่งไปสู่จรรธรรมที่สูงขึ้น กล่าวคือ วิชาธรรมภายในให้ใช้กายต่างๆ 8 กายตั้งแต่กายมนุษย์หยาบไปจนกายอรูป พรหมละเอียด สำหรับการปฏิบัติในชันโลโลกิยาน ใช้กายโครตุ 2 กายในช่วง หัวเข่าหัวต่อ และอีก 8 กายในระดับโลกุตตรธรรม เปรียบเทียบกับโยคาวจร ในการใช้จรรรมกายเป็นบริกรรมมิติในกรรรรฐฐานพุทธคุณ ซึ่งเป็นเพียงระดับ ที่จะไปสู่จรรสมาธิและอัปปนาสมาธิ แล้วจึงไปสู่มนุษย์ในขั้นต่างๆ ต่อไป