การตีความพุทธปรัชญาและคัมภีร์ในยุคแรก : หน้า 82/278

ก่อนยุคของการถกเถียงกันเชิงปรัชญา ไม่ใช่เขียนเพื่อจะ แก้ไข พุทธปรัชญาให้ถูกต้อง แต่เพื่ออธิบายให้อาวุธในยุคแรกเริ่ม เข้าใจว่าพุทธวาะนั้นมีอยู่แล้วภายในตัวทุกคนและมีความเต็ม เปี่ยมปรับอยู่ภายใน" คัมภีร์ในกลุ่มนี้ อาจมีคัมภีร์ประเภทปรกติ หรืคู่มือปฏิบัติธรรม ของสายเถรวาทหรือหินยานยุคแรกๆ รวมอยู่ด้วย 3. คัมภีร์มหายานยุคขยายความ การพบะแสังสรรค์แลกเปลี่ยน ทรรศนะกันของผู้ศึกษาคัมภีร์สองกลุ่มบ้าง นำมาซึ่งการหยิบนิยม แลกเปลี่ยน ออมชฌาย์โตแย้ง ชี้แจง ขยายความ หรือกระพ้งเอาชนะกัน ซึ่งได้ถ่ายทอดออก มาเป็นลายลักษณ์อักษรในยุคต่อมาของการบันทึกคัมภีร์มหายาน ซึ่งในฝ่าย เถรวาทก็มีให้เห็นอยู่ในคัมภีร์ประเภทอรรถกถา ภุทฺท ตลอดจนคัมภีร์ปรกัส วิเศษบางชนิดด้วย ตัวอย่างของพระสูตรมหายาน เช่น มหาปริณิรวาณสูตร และ ลังกาวตารสูตร ต่างก็เป็นพระสูตรที่แสดงหลักการของ "พุทธภาวะภายใน" เหมือนกัน แต่มีหลักฐานของการโตแย้งทางความคิดปิกในเข้ามาด้วยในงเมุ ที่แตกต่างกัน กล่าวคือ ในมหาปริณิรวาณสูตรมีการชูง "อัตตาแท้จริง ภายใน" และการโตแย้งทรศนะว่าพระพุทธองค์ทรงสอนหลักอนัตตา ส่วนใน ลังกาวตารสูตร มีข้อความปฏิเสธเรื่อง "ตัวตนภายใน" ที่เชื่อกันว่า "มีรูปร่าง เป็นมนุษย์ ขนาดเท่านิ้วหัวแม่ สกิทูญ ถึง ศูนย์กลางกาย ลำไส้เหมือน อาทิตย์เที่ยงวัน" ข้อความปฏิเสธดังกล่าวข้างบ่งชี้ว่า เป็นไปได้ว่าในยุคนั้นหรือก่อน