หลักฐานธรรมาภายในคัมภีร์ทุภฐานุกรม 1 ฉบับประชาชน : หน้า 209/278

หลักฐานธรรมาภายในคัมภีร์ทุภฐานุกรม 1 ฉบับประชาชน กล่าวโดยย่อ คัมภีร์มูลพระกัมมัฎฐาน เป็นคัมภีร์ที่บันทึกผลจากการปฏิบัติธรรมของคนสมัยที่ผ่านในระดับชั้นต่าง ๆ ตามหลักสูตรที่เขียนไว้ มีการสืบทอดและเผยแผ่จากรุ่นหนึ่งไปสู่อีกรุ่นหนึ่ง ต่อมาคัมภีร์นี้มีการจาร คัดลอกและอาจจะมีอภิปรายเนื้อหาเพิ่มเติมในเชิงสัญลักษณ์และอภิปรายตามสภาวธรรมต่าง ๆ ตามแนวทางการเรียนการสอนของคนในสมัยหลัง ผลที่เกิดจากการปฏิบัติที่ปรากฏในคัมภีร์นี้ ผู้าท่านสามารถมีประสบการณ์ถายในคือ ภายใต้ดีนี้ เกิดดวงตาเห็นธรรม เห็นแสงสว่าง เห็นดวงแก้ว ดวงศิลา เห็นพระพุทธเจ้า เห็นพระอริยสงฆ์ และการเข้ามา ไปสวรรค์ ไปชั้นพรหมโลก เป็นต้น เมื่อเอา ผลแห่งการปฏิบัติจากคัมภีร์นี้ไปเทียบกับ วิชชาธรรม ก็จะเห็นว่า มีผลแห่งการปฏิบัติเต่ะระดับปีติ 5 เป็นต้น ไปจนถึงชั้นอุปพรหม แต่หากเทียบกับวิชาชาที่ธรรมภายจะเห็นสูงสุดอยู่ในระดับกายธรรมโคตรภู ส่วนสิ่งที่แตกต่างกันระหว่างผลแห่งการปฏิบัติในคัมภีร์ฉบับนี้ กับวิชชาธรรมกายก็คือ เนื้อหาในคัมภีร์นี้จะบอกรายละเอียดประสบการณ์ภายใน และขั้นตอนในการเข้าสู่ธรรมในชั้นต่าง ๆ นั้นมีอธิบายไม่มากเท่ากับพระมงคลทพนูรี (สด จนทธโล) และอีกประกาศหนึ่งก็คือ ผลจากการปฏิบัติธรรมตามหลักสูตรที่ปรากฎในคัมภีร์นี้กับผลจากการปฏิบัติที่บันทึกใน คัมภีร์พระกัมมัฎฐานฉบับอื่น ๆ ก็มีผลจากการปฏิบัติออกมาไม่ตรงกัน กล่าวคือสาวากธรรมของผู้เจริญวนาแต่ละท่านหรือแต่ละสำนักในสมัยนั้น จะเข้าถึงธรรมะ มีความลึกขึ้นไม่เท่ากัน ถึงแม้จะเริ่มและปฏิบัติตามหลักสูตรเดียวกันก็ตาม แต่ยังไงก็ตามเนื้อหาที่ปรากฏในคัมภีร์โลปลานต่าง ๆ ในภาษาขมโบราณนี้ เชื่อเป็นหลักฐานทีแสดงให้เห็นถึงร่องรอยของวิชาธรรมภายที่ขาดหายไป