การเรียนการสอนพระมหามุ่งฐานแบบโบราณในกัมพูชา : หน้า 196/278

2.2 หลักฐานหลักสูตรการเรียนการสอนพระมหามุ่งฐานแบบโบราณ กัมพุชามีแนวทางการเรียนการสอนพระมหามุ่งฐานเป็นขั้นตอน พระผู้สอนจะมีคัมภีร์ในบันทึกผลแห่งการปฏิบัติของครูบาอาจารย์สืบทอดกันต่อมาเพื่อเป็นบรรทัดฐานในการวัดผลแห่งการปฏิบัติของผู้เรียน แต่อในยุคนั้นคัมภีร์อันเป็นตัวหลักสูตรแห่งการปฏิบัตินี้ จะไม่ได้เผยแพร่ต่อสาธารณชนทั้งนี้เนื่องจากมีข้อจำกัดในด้านการพิมพ์และการคัดลอกคัมภีร์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องการใช้เวลามากในการจาร จึงทำให้ข้อมูลการเผยแพร่เหล่านั้นถูกจำกัดอยู่แต่ในร้ววัดภายในและไม่มีสิทธิ์รู้ ส่วนคนที่มีสิทธิ์อ่านคัมภีร์เหล่านั้นได้ก็มีเฉพาะแต่บวชหรือคนรับใช้ใกล้ชิดกับครูบาอาจารย์เท่านั้น อย่างไรก็ดีตามครูบาอาจารย์ในรุ่นหลังท่านได้พยายามคัดลอกเพิ่มเติมเพื่อมอบให้แก่ต่างๆ ใช้เป็นคู่มือหรือแนวทางใน การสอนสมาธิในยุคต่อไป จึงทำให้คัมภีร์ต่างเหล่าได้แก่เล่มและรอเหล่านี้มีเฉพาะแต่บวชหรือคนรับใช้ใกล้ชิดกับครูบาอาจารย์เท่านั้น อย่างไรก็ดีตามครูบาอาจารย์ในรุ่นหลังท่านได้พยายามคัดลอกเพิ่มเติมเพื่อมอบให้แก่ต่างๆ ใช้เป็นคู่มือหรือแนวทางใน การสอนสมาธิในยุคต่อไป จึงทำให้คัมภีร์ต่างเหล่าได้แก่เล่มและรอเหล่านี้มีเฉพาะแต่บวชหรือคนรับใช้ใกล้ชิดกับครูบาอาจารย์เท่านั้น อย่างไรก็ดีตามครูบาอาจารย์ในรุ่นหลังท่านได้พยายามคัดลอกเพิ่มเติมเพื่อมอบให้แก่ต่างๆ ใช้เป็นคู่มือหรือแนวทางใน การสอนสมาธิในยุคต่อไป จึงทำให้คัมภีร์ต่างเหล่าได้แก่เล่มและรอเหล่านี้มีเฉพาะแต่บวชหรือคนรับใช้ใกล้ชิดกับครูบาอาจารย์เท่านั้น อย่างไรก็ดีตามครูบาอาจารย์ในรุ่นหลังท่านได้พยายามคัดลอกเพิ่มเติมเพื่อมอบให้แก่ต่างๆ ใช้เป็นคู่มือหรือแนวทางใน การสอนสมาธิในยุคต่อไป จึงทำให้คัมภีร์ต่างเหล่าได้แก่เล่มและรอเหล่านี้มีเฉพาะแต่บวชหรือคนรับใช้ใกล้ชิดกับครูบาอาจารย์เท่านั้น อย่างไรก็ดีตามครูบาอาจารย์ในรุ่นหลังท่านได้พยายามคัดลอกเพิ่มเติมเพื่อมอบให้แก่ต่างๆ ใช้เป็นคู่มือหรือแนวทางใน การสอนสมาธิในยุคต่อไป จึงทำให้คัมภีร์ต่างเหล่าได้แก่เล่มและรอเหล่านี้มีเฉพาะแต่บวชหรือคนรับใช้ใกล้ชิดกับครูบาอาจารย์เท่านั้น อย่างไรก็ดีตามครูบาอาจารย์ในรุ่นหลังท่านได้พยายามคัดลอกเพิ่มเติมเพื่อมอบให้แก่ต่างๆ ใช้เป็นคู่มือหรือแนวทางใน การสอนสมาธิในยุคต่อไป จึงทำให้คัมภีร์ต่างเหล่าได้แก่เล่มและรอเหล่านี้มีเฉพาะแต่บวชหรือคนรับใช้ใกล้ชิดกับครูบาอาจารย์เท่านั้น 2.2.1 วิธีการปฏิบัติ ช่วงแรกนักเรียนจุดธูปเทียนและสวดบูชาพระรัตนตรัยวันทาพระประธานและครูบาอาจารย์สมาธิ 5 หรือ 8 จากนั้นครูสอนคัมภีร์ฐานจะนำอาราธนามัณฑะฐานและสอนวิธีการเจริญคัมภีร์ฐานโดยเอาเท้าขวาทับเท้าซ้ายมือขวาทับมือซ้ายและภาวนาคำว่าโดยการปฏิบัติในขั้นแรกนั้นอาจาจจะสอนให้ศิษย์ศึกษาธรรมในขั้นที่ 1 คือต้นพระปี 5 พระองค์ก่อนจากนั้นหากธรรมก้าวหน้า อาจารย์สอนจะนำไปในขั้นที่สองหรือชั้นสูงขึ้นเป็นลำดับต่อไป