การศึกษาเกี่ยวกับธรรมและลักษณะของมนุษย์ : หน้า 150/278

บบ หรือมีโอกาสถูกชักนำจากบาป สิ่งที่เกิดมีกับมนุษย์ตั้งแต่หลังปฏิสุนิ และพัฒนาขึ้นเป็นร่างกาย โดยแสดงไว้ในคัมภีร์ว่าระบุว่าหรือนอกปัจจัย ของบิดามารดาแล้วฝ่ายกุศลธรรมมาช่วยสร้างรูปปรางสีส่วน และสัตว์นรฝาย อถกุศลธรรมมาช่วยสร้างสองส่วน รวมทั้งสิ้นเป็นส่วนหกส่วนก็คืออัฏฐาขัตถุ โสตวัณตถุ ฆารวัตถุ ฆาวัตถุ และจิตวัตถุ ทั้งหมดนี้เป็นส่วนภายใน ที่พร้อมจะรับรู้สิ่งที่มาระทบหรือสัมผัสจากส่วนภายนอกอันได้แก่ รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส และธรรมารมณ์ต่างๆ เกิดเป็นปัจจัยสาเหตุซึ่งนำให้บุคคล กระทำต่าง ๆ นานนานเอง ธรรมที่เป็นมนุษย์นี้มีทั้งฝ่ายดีและฝ่ายชั่ว จุดร่วมของ วิชาชรรธรรมภายและโยความเป็นนี้อาจทำให้ประเมินความหมายของธรรมที่ เป็นมนุษย์ในความเข้าใจในยุคปัจจุบันได้ว่า ธรรมดังกล่าวคือธรรมชาติของ มนุษย์ที่อาจเลือกกระทำได้ทั้งความดีและความชั่ว และอาจประเมินความหมาย ได้ว่าธรรมในฝ่ายดีส่วนหรือฝ่ายขาวใส เป็นสิ่งที่มนุษย์ควรกันรักษา ไว้ที่ตัวเพื่อเป็นปัจจัยก่อกอความหลุดพ้น ตรงข้ามกับธรรมฝ่ายชั่วหรือ บาปที่ต้องละทิ้งกำจัดออก 2.1.1.6 ขั้น 5: อุปกรณ์สำคัญ มนุษย์มีส่วนประกอบสำคัญคือขั้น 5 ได้แก่ รูป เทนาม สัญญา สังขาร และวิญญาณ วิชาชรรธรรมกล่าวว่าขั้น 5 ถูกใช้เป็นอธัย ไปเกิดมาเกิด “กายมนุษย์ กายทีพย์ กายรูปพรหม กายอรูปพรหม เหล่านี้อยู่ ในพวกมีขั้น 5 กล่าวคือ มนุษย์ เทวา รูปพรหม อรูปพรหม เหล่านี้ในพวก มีขั้น 5 สัตว์ดิรัจฉาน สัตว์นรกก็พลมีกขั้น 5 พวกมีทั้งนั้น ยิ่งในโลกกันนรก