การตัดสินกรรมดีและกรรมชั่วตามหลักพุทธศาสตร์ : หน้า 38/298

อบายมุขทั้งปวง บางอย่างหรือบางคนก็เป็นการสร้างความฉิบหายทั้งแก่ตนเอง และผู้อื่น เช่น คน เกียจคร้านในการทำมาหากิน โดยสรุปก็คือ ผู้ที่เข้าไปเกี่ยวข้องกับอบายมุขทุกประเภท ไม่ว่าจะอยู่ในฐานะ ผู้ใช้บริการ ผู้ขายบริการ ผู้ประกอบการล้วนมีเจตนาทำกรรมชั่วทั้งสิ้น นี่คือความหมายที่ว่า อบายมุขเป็น เกณฑ์ตัดสิน “กรรมชั่ว” อนึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้ายังได้ทรงแสดงธรรม ซึ่งบุคคลสามารถใช้เป็นเกณฑ์ในการตัดสิน กรรมดี และกรรมชั่วได้ด้วยตนเอง โดยการพิจารณาที่ต้นเหตุ หรือผลสุดท้ายของการกระทำนั้นๆ เกณฑ์สำหรับตัดสินกรรมดีด้วยตนเอง มีอยู่ 2 ลักษณะ คือ 1) พิจารณาที่ต้นเหตุของการกระทำนั้น ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ตรัสว่า “กรรมที่บุคคลทำด้วย อโลภะ อโทสะ อโมหะ กรรมนั้นเป็นกุศล กรรมนั้นไม่มีโทษ กรรมนั้นมีผลเป็นสุข” 1 2) พิจารณาที่ผลสุดท้ายของการกระทำนั้น ดังที่พระ พุทธองค์ตรัสว่า “บุคคลทำกรรมอันใดแล้ว ไม่เดือดร้อน ในภายหลัง มีจิตแช่มชื่น เบิกบาน ได้รับผลกรรมใด กรรมที่ทำแล้วนั้น เป็นกรรมดี” 2 เกณฑ์สำหรับตัดสินกรรมชั่วด้วยตนเอง มีอยู่ 2 ลักษณะ คือ 1) พิจารณาที่ต้นเหตุของการกระทำ ดังที่พระพุทธองค์ ตรัสว่า “กรรมที่บุคคลทำด้วยโลภะ โทสะ โมหะ กรรมนั้นเป็นอกุศล กรรม นั้นมีโทษ กรรมนั้นมีผลเป็นทุกข์” 3 2) พิจารณาที่ผลสุดท้ายของการกระทำ ดังที่พระพุทธองค์ตรัสว่า “บุคคลทำกรรมใดแล้ว ย่อมเดือดร้อนในภายหลัง และมีหน้านอง ด้วยน้ำตา ร้องไห้อยู่ ได้รับผลกรรมใด กรรมที่ทำแล้วนั้นเป็นกรรมไม่ดี” 4 สาระสำคัญของกฎแห่งกรรม คืออะไร สาระสำคัญของกฎแห่งกรรม คือ “ทำดีต้องได้รับผลดีจริง ทำชั่วต้องได้รับผลชั่วจริง” 5 ดังธรรมภาษิต ว่า - ปฐมนิทานสูตร อัง, ติก, มก. 34/551/520 เขมสูตร สัง. ส. มจร. 15/103/111 3 ปฐมนิทานสูตร อัง, ติก, มก. 34/551/520 4 เขมสุตร สัง. ส. มจร. 15/103/111 5 จุลลนันทิยชาดก ขุ. ชา.ทุก.มก. 57/294/389 บ ท ที่ 1 แ น ว คิ ด ใ น ก า ร ป ฏิรูป ม นุ ษ ย์ DOU 23