การตอบแทนพระคุณมารดา : หน้า 60/298

บรรดามารดาที่สร้างความโกรธเคืองให้แก่บุตร จนบุตรนึกถึงพระคุณไม่ออก ก็ล้วนแต่เป็นผู้ ที่บกพร่องในเรื่องสัมมาทิฏฐิ และหิริโอตตัปปะอย่างมากนั่นเอง สิ่งที่เกี่ยวข้องกับพระคุณข้อที่ 4 มารดาต้องเตรียมตัวให้พร้อมก่อนทำหน้าที่มารดา หมายความว่า การที่มารดาจะสามารถทำหน้าที่เป็นบุพการีของบุตรได้อย่างสมบูรณ์แบบ มารดาจะ ต้องเตรียมความพร้อมก่อนแต่งงานอย่างน้อย 3 ด้าน คือ 1) มีฐานะทางเศรษฐกิจมั่นคง หมายความว่า คู่สมรสต้องมีอาชีพการงานมั่นคง มีรายได้ เพียงพอสำหรับใช้จ่ายเมื่อมีบุตร 2) มีความรู้ในการเลี้ยงดูบุตร ทั้งทางโลกและทางธรรม 3) มีครอบครัวที่มีความสุขและอบอุ่น หมายความว่า ผู้เป็นมารดาต้องไม่อยู่ในฐานะภรรยาน้อย หรือภรรยาเก็บของชายใด ต้องไม่เกี่ยวข้องกับอบายมุข ต้องไม่ทอดทิ้งบุตรให้อยู่กับญาติหรือพี่เลี้ยง มากกว่าอยู่กับตนเอง เป็นต้น ในฝ่ายของบุตร ถ้าบุตรได้ตรองด้วยปัญญาอย่างลึกซึ้ง ย่อมจะเกิดความเข้าใจได้เองว่า ถึง อย่างไรมารดาก็มีพระคุณ ต่อบุตรอย่างมากมายสุดจะนับจะประมาณ เมื่อรู้ถึงคุณของมารดาแล้ว ก็พึงหา ทางตอบแทนคุณของท่านด้วย คือเมื่อมีความกตัญญูแล้ว ก็ต้องแสดงกตเวทิตาด้วย เพราะสิ่งนี้คือ กรรม ดีของเราโดยแท้ บุตรควรแสดงกตเวทิตาต่อมารดาอย่างไรบ้าง การตอบแทนพระคุณของมารดา อาจแบ่งได้เป็น 2 ช่วง 1) ขณะที่ท่านยังมีชีวิตอยู่ บุตรก็ควรจะแบ่งเบาภาระหน้าที่การงานของท่านตามที่ท่านยินดี มอบหมายให้ ถ้าอยู่ในบ้านเดียวกัน ก็ควรดูแลปรนนิบัติท่านในเรื่องการกินอยู่ ให้ท่านได้รับความสะดวก สบายอยู่เสมอ ยามเมื่อท่านเจ็บป่วย แม้จะไม่ได้อยู่บ้านเดียวกัน ก็ต้องเอาใจใส่ดูแลท่านให้ใกล้ชิดเป็นพิเศษ ยามเมื่อท่านชราก็ควรปรนนิบัติดูแลท่านให้ใกล้ชิด ต้องไม่ทอดทิ้งท่าน พึงตระหนักอยู่เสมอว่า ในยามที่ เรายังเยาว์วัยนั้น ท่านถนอมชีวิตเราไว้ด้วยการเลี้ยงดูประคบประหงมเราให้มีความสุขสบายอย่างไร ก็พึง ตอบแทนท่านด้วยการถนอมชีวิต ของท่านให้มีความสุขกายสบายใจ ไม่ยิ่งหย่อนกว่ากัน หรือให้มากที่สุด เท่าที่จะเป็นไปได้ นอกจากนี้ถ้าท่านยังไม่มีศรัทธาในพระพุทธศาสนาก็ควรพยายามชักชวนท่านให้เกิดศรัทธาให้ได้ เพราะจะเป็นโอกาสให้ท่านได้สั่งสมบุญกุศลไว้เป็นทุนสำหรับการเดินทางไกลในสังสารวัฏ กิจวัตรที่ควร ชักชวนให้ท่านปฏิบัติเป็นประจำ ก็คือ ทาน ศีล ภาวนา ซึ่งนอกจากจะเป็นการสั่งสมบุญแล้ว ยังจะช่วยให้ ท่านมีจิตผ่องใส อันจะเป็นทางไปสู่สุคติ เมื่อท่านละโลกนี้ไปแล้ว บ ท ที่ 1 แ น ว คิ ด ใ น ก า ร ป ฏิรูป มนุษย์ DOU 45