ความเข้าใจเกี่ยวกับกรรมและผลของการกระทำ : หน้า 41/298

5) ใครจะดีหรือชั่วก็เพราะตัวเอง ไม่มีใครหรือสิ่งใดมาบันดาลให้เป็นไป ดังที่พระพุทธองค์ 1 ตรัสไว้ใน จูฬกัมมวิภังคสูตร ว่า “สัตว์ทั้งหลายมีกรรมเป็นของตน เป็นทายาทแห่งกรรม มีกรรม เป็นกำเนิด มีกรรมเป็นเผ่าพันธุ์ มีกรรมเป็นที่พึ่งอาศัย กรรมย่อมจำแนกสัตว์ ให้เลว และประณีตได้” 6) ความเข้าใจถูกอย่างลึกซึ้งทั้ง 5 ประการที่กล่าว มาแล้วนี้ จะเป็นเหตุปัจจัยให้คน เราสามารถพัฒนาหิริ โอตตัปปะ (ความอายที่จะทำบาป และความกลัวผลของการทำบาป) ขึ้นมาใน จิตใจของคนเราได้อย่างมั่นคงถาวร ทำไมผู้คนในสังคม จึงมักทำชั่วกันอยู่เนืองๆ สาเหตุสำคัญที่สุดที่ทำให้คนเรากล้าทำกรรมชั่ว ก็คือ การขาดหิริโอตตัปปะ สาเหตุที่ขาด หิริโอตตัปปะ ก็เพราะไม่เข้าใจเรื่องกฎแห่งกรรม ทั้งนี้เนื่องจากไม่ได้รับการอบรมสั่งสอนจากครอบครัวมา แต่เยาว์วัย เมื่อเติบใหญ่ขึ้นมาก็ไม่เคยศึกษาธรรมะ หรือบางคนศึกษาแล้ว แต่ยังไม่ลึกซึ้ง ก็ไม่เชื่อว่า กรรมชั่วจะมีโทษทัณฑ์ถึงขั้นตกนรก ไม่เชื่อว่ากรรมดีจะมีคุณมากมายถึงขั้นได้ขึ้นสวรรค์ เพราะเขาไม่เคย เห็นทั้งนรกและสวรรค์ บางคนก็คิดทึกทักเอาเองว่า อาจจะหลบเลี่ยงวิบากแห่งกรรมชั่วได้แบบการหลบ เลี่ยงกฎหมาย ประกอบกับกิเลสที่นอนเนื่องอยู่ในกมลสันดาน ก็ทำให้คนเรากล้าทำกรรมชั่ว โดยไม่สนใจ เรื่องกฎแห่งกรรม ครั้นเมื่อได้ยินได้ฟังสมณพราหมณ์ สอนเรื่องวิบากของกรรมดีกรรมชั่วแล้ว ก็คิดแบบ คนพาลว่า สมณพราหมณ์เหล่านั้นพยายามเอาเรื่องนรกมาขู่ เอาเรื่องสวรรค์มาล่อ ซึ่งเป็นเพียง กุศโลบายให้ผู้คนละกรรมชั่วทำกรรมดีเท่านั้นถ้าตนเชื่อแล้วปฏิบัติตามก็หมดโอกาสประสบความมั่งคั่งร่ำรวย และมีอำนาจอิทธิพลตามที่ตนปรารถนา ซ้ำร้ายอาจต้องตกเป็นเบี้ยล่างของพวกเศรษฐีผู้มีอิทธิพลอื่นๆ แล้ว ตนจะมั่งมีศรีสุขในชีวิตนี้ได้อย่างไร โดยสรุปก็คือ ผู้คนที่มักทำกรรมชั่วกันอยู่เนืองๆ ก็เพราะไม่เชื่อกฎแห่งกรรมนั่นเอง คนที่ทำกรรมชั่วนานๆ ไปก็จะเกิดความคุ้น จนกลายเป็น นิสัยสันดาน กล้าทำกรรมชั่วได้ทุก อย่างทุกเรื่องอย่างแยบยล ชนิดที่ฝ่ายกฎหมายไม่สามารถเอาผิดได้ เพื่อสร้างความมั่งคั่งร่ำรวย และ อำนาจอิทธิพลให้แก่ตน ขณะเดียวกันก็ได้เรียนรู้ว่ายิ่งมีอำนาจอิทธิพลในสังคมมากเท่าใด ก็จะเป็นทางมา แห่งความมั่งคั่งร่ำรวยและอิทธิพลมากขึ้นเท่านั้น พร้อมกันนั้นก็มีความเห็นว่า การมีอำนาจอิทธิพลมากๆ จะเป็นเกราะคุ้มกันตน ให้พ้นจากโทษทัณฑ์ทางกฎหมายบ้านเมือง โดยลืมเรื่องกฎแห่งกรรมไปเสียสนิท อันเป็นเหตุให้คนที่ทำกรรมชั่วเป็นนิสัยสันดาน ขาดความรับผิดชอบแห่งศักดิ์และศรีของทั้งตนเอง และ ของผู้ร่วมสังคมไปโดยปริยาย - นิทานสูตร อัง.ติก.มก. 34/473/118 26 DOU สูตรสำเร็จ การพัฒนาสังคมโลก