ข้อความต้นฉบับในหน้า
เมื่อตรัสจบแล้ว ทรงประชุมชาดกว่า พญานาคในครั้งนั้นได้มาเป็นพระสารีบุตร ส่วนนายกอง
เกวียนได้มาเป็นพระองค์เอง
จากชาดกเรื่องนี้ นักศึกษาย่อมเห็นได้ว่า ความโลภ และความหลงของเหล่าพ่อค้า เป็นเหตุ
นำความพินาศย่อยยับมาสู่พ่อค้าและคณะเองถ้าจะมองเรื่องนี้โดยเทียบกับสภาพสังคมปัจจุบันเราก็จะพบว่า
ความโลภ และความหลงของผู้มีอำนาจอิทธิพลในสังคมนั่นเอง ที่เป็นเหตุปัจจัยสำคัญให้มีการทำลาย
ธรรมชาติแวดล้อมในลักษณะต่างๆ หลากหลายรูปแบบ นับตั้งแต่การลักลอบตัดไม้ทำลายป่า การบุกรุก
พื้นที่ป่าสงวน การสนับสนุนให้มีการล่าสัตว์อย่างผิดกฎหมาย การปล่อยสาร พิษจากเหมืองแร่ และ
โรงงานอุตสาหกรรมลงสู่แม่น้ำลำคลอง ตลอดจนการสร้างมลภาวะทางน้ำ ทางอากาศ และทางเสียง โดย
ทั่วไป
การกระทำดังกล่าว ถือได้ว่าเป็นการกระทำของผู้ไร้ความสำนึกรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม
ตามธรรมชาติทั้งสิ้น สาเหตุสำคัญที่ทำให้ผู้คนขาดความสำนึกรับผิดชอบดังกล่าว ก็คือความโลภและ
ความเห็นแก่ตัว บวกกับความหลง หรือความโง่เขลาเบาปัญญา ที่ผนวกกันเป็นมิจฉาทิฏฐิเข้าไปอยู่ในใจ ของ
ผู้คนนั่นเอง
แม้มิจฉาทิฏฐิชนในกลุ่มนี้จะมั่งคั่งร่ำรวยจากพฤติกรรม ชั่วช้าสามานย์ของเขา โดยไม่ถูก
ลงโทษทัณฑ์ในโลกนี้ก็ตาม แต่พวกเขาก็จะไม่รอดพ้นจากทัณฑกรรมในโลกหน้า ตามกฎเหล็ก คือ กฎแห่ง
กรรมอย่างแน่นอน
สรุป
บุคคลที่จะได้ชื่อว่าเป็นคนดีที่โลกต้องการนั้น จะต้องมีคุณสมบัติหลายประการ แต่คุณสมบัติ
ที่สำคัญที่สุด ซึ่งถือว่าเป็นคุณสมบัติพื้นฐานของคนดีก็คือ สัมมาทิฏฐิ 10 ประการ ที่เข้าไปอยู่ในใจ
บุคคลอย่างมั่นคง จนพัฒนาขึ้นเป็นลักษณะนิสัยประจำตัวประจำใจ
คุณสมบัติพื้นฐานของคนดีนี้เองจะเป็นแหล่งกำเนิดของคุณสมบัติอื่นๆ ตามมาอีกหลายประการ
การมีสัมมาทิฏฐิ 10 ประการอยู่เพียงระดับความเข้าใจ แต่ยังไม่เข้าไปอยู่ในใจ อย่างมั่นคง คุณสมบัติ
ดีงามอื่นๆ ก็จะไม่เกิดขึ้น หรือถ้าเกิดขึ้นก็ไม่ยั่งยืน และอาจจะถูกแทนที่ด้วยมิจฉาทิฏฐิได้โดยง่าย
4 ประการ คือ
คุณสมบัติสำคัญที่เป็นผลเนื่องมาจาก คุณสมบัติพื้นฐานของคนดีก็คือ ความสำนึกรับผิดชอบ
1. ความสำนึกรับผิดชอบต่อศักดิ์และศรีแห่งความเป็นมนุษย์ของตน โดยเว้นขาดจากการ
ทํากรรมกิเลส 4
บ ท ที่ 2 คุ ณ ส ม บั ติ ข อ ง ค น ดี ที่โลกต้องการ
DOU 89