กรรมและสถานที่หลังความตาย : หน้า 50/298

อย่างไรก็ตาม เกี่ยวกับเรื่องของกรรมทั้งดีและชั่ว อาจกล่าวได้ว่า กรรมที่เราทำใหม่ในวันนี้ จะกลายเป็นกรรมเก่าของเราในวันพรุ่งนี้ กรรมที่เราทำใหม่ในปีนี้จะกลายเป็นกรรมเก่าของเราในปีหน้า และ กรรมที่เราทำใหม่ในชาตินี้จะกลายเป็นกรรมเก่าของเราในชาติหน้าต่อๆ ไป เพราะฉะนั้น ชีวิตหลังความตาย ของเราจะเป็นอย่างไร กรรมที่เราทำไว้ในชาตินี้จะเป็นตัวกำหนดอย่างแน่นอน อย่าได้ลังเลสงสัย 2) สถานที่สถิตของชีวิตหลังความตาย เป็นธรรมดาของธรรมชาติว่า เมื่อมีชีวิตเกิดขึ้น ก็ จำเป็นต้องมีสถานที่สำหรับอยู่อาศัยรองรับ เช่น เมื่อมีต้นหญ้าเกิดขึ้น ก็ต้องมีพื้นที่รองรับ เมื่อมีสังขารโลก และสัตวโลก ก็จำเป็นต้องมีโอกาสโลกเป็นสถานที่รองรับ เราจะสามารถเลือกสถานที่สถิตของชีวิตในปรโลกได้หรือไม่ คงจะไม่ถูกต้องนักถ้าใช้คำว่า “เลือก” แต่เราอาจจะตั้งความปรารถนาว่าจะไปสถิตอยู่ ณ ที่ใดในปรโลก แล้วสร้างกรรมดีหรือสั่งสมบุญให้มากๆ ให้สมกับมาตรฐานของสถานที่นั้นๆ ก็อาจจะ สมปรารถนา ส่วนผู้ที่สร้างกรรมชั่วหรือสั่งสมบาปไว้มากๆ กรรมชั่วของเขาก็จะจัดการหาที่อยู่อย่าง สมควรแก่กรรมของเขาเอง โดยที่เขาไม่ต้องตั้งความปรารถนาเลย อย่างไรก็ดี ได้กล่าวมาแล้วว่า แนวทางไปสู่ปรโลกนั้นมีอยู่ 2 แนวทาง คือ สุคติ กับ ทุคติ บุคคลใดจะมีโอกาสไปสู่คติไหน ย่อมขึ้นอยู่กับกรรมที่ตนทำไว้ในชาตินี้ โดยเหตุที่คนเราทุกคนยังมีกิเลสอยู่ ปุถุชนทั้งหลายย่อมจะทำทั้งกรรมดีและกรรมชั่ว คือทำ ทั้งบุญและบาปปนเปกันไป จะต่างกันก็แต่เพียงว่า ใครทำบุญมากกว่าบาป หรือทำบาปมากกว่าบุญ สำหรับ การออกผลของกรรมนั้น โดยทั่วไปแล้ว ผู้ใดที่สั่งสมบาปไว้มากกว่าบุญ ครั้นเมื่อละโลกนี้ไป บาปที่เขาทำไว้ ก็จะได้โอกาสส่งให้เขาไปสู่ทุคติก่อนทันที ส่วนผู้ที่สั่งสมบุญไว้มากกว่าบาป ครั้นเมื่อละโลกนี้ไป บุญที่เขา ทำไว้ก็จะได้โอกาสส่งให้เขาไปสู่สุคติก่อนทันที แต่ก็ไม่แน่นอนเสมอไป เพราะเมื่อเวลาใกล้ตาย ถ้าบุคคลมี จิตเศร้าหมองก็จะไปสู่ทุคติก่อน จิตที่ผ่องใสเท่านั้นจึงจะมีโอกาสไปสู่สุคติ ดังที่พระพุทธองค์ตรัสไว้ใน วัตถุปมสูตร 1 ว่า “เมื่อจิตเศร้าหมองแล้ว ทุคติเป็นอันหวังได้ เมื่อจิตไม่เศร้าหมอง สุคติเป็นอันหวังได้” เพราะฉะนั้น จึงกล่าวได้ว่า สถานที่สิงสถิตของชีวิตในโลกหน้าเป็นเรื่องที่ไม่แน่นอน อาจ เป็นไปได้ทั้งทุคติและสุคติ ขึ้นอยู่กับตัวเราเอง โดยมีเหตุปัจจัย 2 ประการ คือ กรรมที่ทำมาตลอดชีวิตนี้ และสภาวะของจิตก่อนสิ้นลมหายใจ * ม. ม. มก. 17/92/433 บ ท ที่ 1 แ น ว คิ ด ใ น ก า ร ป ฏิรูป มนุษย์ DOU 35