การบรรลุธรรมของพระอานนท์ : หน้า 103/584

Bะเพื่อประช สู่เส้นทางนิพพาน ๑๐๒ เพียรให้พอดีๆ" เนื่องจากท่านได้บ่าเพ็ญสมณธรรมติดต่อกันมา หลายคืน ไม่ค่อยได้พักผ่อน ร่างกายจึงอ่อนเพลีย ในเวลาใกล้รุ่งของเช้าวันนั้น หลังจากหยุดการเดินจงกรม แล้ว ท่านกลับเข้าไปในกุฏิ เพื่อจะพักผ่อนนอนหลับสักครู่ เพราะร่างกายอ่อนเพลียมาก ในขณะที่เอนกายลง เท้าทั้งสอง ยังไม่ทันพ้นจากพื้น ศีรษะยังไม่ทันถึงหมอน ขณะนั้นเอง ใจ ของท่านปลอดโปร่ง โล่ง เบาสบาย คลายจากความตั้งใจมาก เกินไป เมื่อใจสบาย ใจหยุดนิ่งได้ถูกส่วน หยุดเข้าไปในกลาง กายธรรมพระโสดาบัน ดำเนินจิตเข้าไปเรื่อยๆ จนเข้าไปเป็น อันหนึ่งอันเดียวกับกายธรรมอรหัต เป็นพระอรหันต์ หลุดพ้น จากอาสวกิเลสทั้งหลาย ครั้นถึงเวลาเช้า ที่พระอรหันต์ต้องประชุมกันเพื่อทํา สังคายนา ได้มีการจัดอาสนะสำหรับพระอานนท์ด้วย เพราะถือว่า ท่านจะมาหรือไม่มาก็ตาม ควรให้ความเคารพภิกษุผู้เป็นพระ เถระและเป็นพหูสูต พระอานนทเถระมีความประสงค์จะให้ผู้อื่น รู้ว่า ท่านเป็นพระอรหันต์แล้ว เมื่อจะแสดงอานุภาพของท่านให้ ปรากฏ จึงใช้อิทธิปาฏิหาริย์ด่าลงในแผ่นดิน ไปโผล่ขึ้นใน ท่ามกลางมหาสมาคม นั่งอยู่บนอาสนะที่เตรียมไว้สำหรับท่าน เมื่อพระมหากัสสปะเห็นพระอานนท์ ได้กล่าวชื่นชม