ธรรมะเพื่อประช: แก้ปัญหาด้วยปัญญาอันลึกซึ้ง (๓) : หน้า 381/584

ธรรมะเพื่อประช แก้ปัญหาด้วยปัญญาอันลึกซึ้ง (๓) โรงวินิจฉัยในพระราชสำนัก ៣៨០ ในขณะนั้น พระโพธิสัตว์เสด็จออกประทับนั่งบนราช- บัลลังก์ พอโจทก์นำตัวนายคามณีจันท์เข้าเฝ้า พระราชาก็ทรง จําได้ว่า เขาเคยเป็นอำมาตย์ผู้ซื่อสัตย์ ที่มีความจงรักภักดีต่อ ราชวงศ์ เมื่อครั้งพระบิดายังมีพระชนมชีพอยู่ เขาได้ช่วยสนอง ราชโองการ เป็นผู้มีพระคุณต่อแผ่นดิน พระองค์จึงตรัสปราศรัย กับนายคามณีจันท์ด้วยความคิดถึงว่า “ท่านคามณีจันท์ผู้เจริญ ท่านหายหน้าไปไหนเสียนาน ท่านยังอยู่สบายดีหรือ” คามณีจันท์ กราบทูลว่า “ข้าพระบาทเป็นผู้แก่ชราแล้ว บั้นปลายชีวิตจึงได้ ไปใช้ชีวิตอย่างเรียบง่ายในแถบชนบท เป็นอยู่สุขสบายตาม อัตภาพ ขอพระองค์ทรงพระเกษมสำราญ มีพระชนมายุยิ่งยืน นานเถิดพระเจ้าข้า” “แล้วท่านมาที่นี่ด้วยธุระอันใดเล่า” นายคามณีจันท์ กราบทูลว่า “ข้าพระองค์เป็นจําเลย ถูกกล่าวหาว่าเป็นคนขโมย โค เขาจึงนำตัวข้าพระองค์มาพิจารณาคดีความ พระเจ้าข้า” พระโพธิสัตว์ทรงทราบดีว่า เรื่องเช่นนี้เป็นไปไม่ได้ เพราะเขา เป็นผู้มีคุณธรรม เป็นผู้มีศีล ดังนั้นย่อมจะไม่ล่วงละเมิดศีล แล้วประพฤติตนเป็นคนขโมยอย่างเด็ดขาด ฉะนั้นเรื่องโคหายนี้ เขาจะต้องถูกปรักปรำอย่างแน่นอน