ธรรมะเพื่อประช: แก้ปัญหาด้วยปัญญาอันลึกซึ้ง (๔) : หน้า 391/584

ธรรมะเพื่อประช แก้ปัญหาด้วยปัญญาอันลึกซึ้ง (๔) ๓๕๐ ต่อมาบุตรของช่างทําเสื่อลำแพนได้เข้าไปฟ้องร้องว่า “นายคามณีจันท์เจตนาฆ่าบิดาของเขาตาย” เมื่อทรงซักถามได้ ความกระจ่างแจ้งทั้ง ๒ ฝ่ายแล้ว จึงตรัสถามโจทก์ว่า “ท่านจะ ให้เราลงโทษจำเลยอย่างไรเล่า” โจทก์กราบทูลว่า “ข้าพระบาท อยากให้บิดากลับคืนมา” พระราชาจึงตรัสว่า “ถ้าอย่างนั้น ท่านคามณีจันท์ผู้เจริญ ท่านจงนำมารดาของบุรุษนี้ไปเป็นภรรยา ของท่าน ท่านจงเป็นบิดาของเขาแทนบิดาที่ตายไปแล้ว เพราะ คนที่ตายไปแล้วย่อมหมดวิสัยที่จะเอากลับคืนมาได้” เมื่อบุรุษ นั้นได้ฟังคำวินิจฉัยดังนี้ก็ไม่ปรารถนาเช่นนั้น จึงให้ทรัพย์แก่ นายคามณีจันท์แล้วหลีกหนีไปเหมือนกับโจทก์ทั้งสามคน เมื่อนายคามณีจันท์ชนะความทั้งหมดแล้ว ก็มีความ ปลาบปลื้มยินดีปรีดาว่า แม้พระเจ้าอาทาสมุขราชยังทรงพระเยาว์ อยู่ ก็เป็นผู้ทรงพระปรีชาสามารถ มีพระปัญญาเฉียบแหลม มี ความยุติธรรม สมกับเป็นมหาบุรุษผู้ปกครองแผ่นดินโดยธรรม โดยแท้ เขาจึงก้มลงกราบถวายบังคมด้วยความเคารพอย่างยิ่ง แล้วก็ขอโอกาสกราบทูลถามตามที่มีผู้ฝากคำถามมาดังเหตุการณ์ ในระหว่างทางที่มีผู้ฝากคําถามมาถึงพระราชา แต่ครั้นเวลาถาม เขากลับทูลถามจากเรื่องล่าสุดถอยไปหาเรื่องต้น ซึ่งพระโพธิสัตว์ ทรงแก้ไขเป็นเรื่องๆ ไปอย่างไม่มีข้องขัด