ธรรมะเพื่อประช - แก้ปัญหาด้วยปัญญาอันลึกซึ้ง : หน้า 363/584

ธรรมะเพื่อประช แก้ปัญหาด้วยปัญญาอันลึกซึ้ง (๑) ๓๖๒ สะพัดไปทั่วชมพูทวีป พสกนิกรที่มีข้อข้องใจหรือมีปัญหาใดๆ ต่างปรารถนาจะมาเข้าเฝ้า เพื่อทูลถามปัญหากับพระองค์ ครั้งนั้นมีบุรุษผู้เป็นอำมาตย์ท่านหนึ่ง ชื่อว่าคามณีจันท์ มีความคิดว่า เราเป็นผู้แก่เฒ่าแล้ว ไม่เหมาะที่จะเป็นข้าหลวง ของกษัตริย์ผู้ยังทรงพระเยาว์ เพราะคิดว่าความคิดของผู้ที่ มีอายุมากกับผู้ที่มีอายุน้อย ต่างกันมาก ย่อมไปด้วยกันไม่ได้ พระโอรสควรจะมีข้าเฝ้าที่เยาว์วัยเหมือนกัน คิดดังนี้แล้ว จึง ปลีกตัวออกจากราชสำนัก ไปดำรงชีพตามประสาชาวบ้าน โดย ไปทํานาในที่ห่างจากตัวเมืองไป ๓ โยชน์ ครั้นถึงเวลาทํานา เขาได้ไปยืมโคคู่หนึ่งของสหายไปไถนา เมื่อถึงเวลาเย็นก็เอากลับมาส่งคืนวันหนึ่ง ขณะที่นายคามณีจันท์ เอาโคมาส่งคืน เห็นเจ้าของบ้านสองสามีภรรยากำลังกินข้าว ก็เกรงใจ ไม่ได้ตะโกนบอกว่าเอาโคมาคืนแล้วเหมือนดังที่เคย ทําทุกครั้ง ก็รีบกลับบ้านไป เผอิญคืนวันนั้น มีขโมยมาลักเอาโค คู่นั้นไป รุ่งเช้าเจ้าของไม่เห็นโค แม้จะรู้อยู่เต็มอกว่าถูกพวกโจร ลักไปแล้ว ก็ยังไปทวงเอากับนายคามณีจันท์ เพราะหวังจะปรับ สินไหม แต่เขาก็ยืนยันว่า “เมื่อวานเอาไปคืนแล้วเพียงแต่ไม่ได้ บอก เพราะเห็นว่าไม่สะดวก” เจ้าของโคก็โวยวายว่าตนไม่รู้ เรื่องเลย เมื่อตกลงกันไม่ได้ เจ้าของโคจึงบอกว่า “เรื่องนี้จะ