ธรรมะเพื่อประช: แก้ปัญหาด้วยปัญญาอันลึกซึ้ง : หน้า 360/584

ธรรมะเพื่อประช แก้ปัญหาด้วยปัญญาอันลึกซึ้ง (๑) ๓๕๙ แต่ในชาตินี้เท่านั้นไม่ แม้ครั้งที่ยังบำเพ็ญบารมีเป็นพระโพธิสัตว์ อยู่ เราอายุได้เพียง ๗ ขวบ ก็เป็นผู้มีปรีชาญาณมากเหมือนกัน” แล้วพระองค์ได้ตรัสเล่าเรื่องในอดีตให้ฟังว่า *ในอดีตกาล มีพระราชาพระนามว่า ชนสันธะ เสวย สิริราชสมบัติอยู่ในกรุงพาราณสี พระองค์ทรงมีพระราชโอรส พระองค์หนึ่ง พระนามว่า อาทาสมุขกุมาร เหตุที่ทรงได้พระนามนี้ เพราะพระราชกุมารมีพระพักตร์ผ่องใส บริสุทธิ์ประดุจคันฉ่อง ที่ส่องเงาหน้า เมื่อมีพระชนมายุได้เพียง ๗ ชันษา พระราชบิดา เสด็จสวรรคต หลังจากที่บรรดามหาอำมาตย์ราชบริพารช่วย กันถวายพระเพลิงพระราชาแล้ว ครั้นถึงวันที่ ๗ ต่างประชุม ปรึกษาหารือกันว่า ก่อนที่จะสถาปนาพระราชกุมารเป็นบรม กษัตริย์ พวกเราควรทดสอบพระปรีชาญาณของพระองค์ก่อน ครั้นตกลงกันแล้ว ต่างพากันตกแต่งราชบัลลังก์สำหรับ วินิจฉัย และทูลอัญเชิญพระราชกุมารซึ่งมีวัยเพียง ๗ ชันษา ขึ้นประทับนั่งบนบัลลังก์ หมู่อำมาตย์ได้ออกอุบายในการทดสอบ โดยเอาลิงตัวหนึ่งมาแต่งตัวให้เหมือนมนุษย์ และให้เดินสองเท้า มาเข้าเฝ้าพระราชกุมาร อำมาตย์ท่านหนึ่งได้กราบทูลว่า “บุรุษ ผู้มาเข้าเฝ้านี้ เป็นอาจารย์ผู้รู้วิชาดูที่ ตั้งแต่ครั้งพระชนกของ *มก. คามณีจันทชาดก เล่ม ๕๔ หน้า ๕๑