ข้อความต้นฉบับในหน้า
ธรรมะเพื่อประชาช
เส้นทางจอมปราชญ์ (๕)
๔๘๓
ขึ้นว่า “พระองค์เป็นกษัตริย์สุขุมาลชาติ อุตส่าห์เสด็จมาสู่
บุญสถานบริเวณนี้ในเวลาเที่ยงวัน คงได้รับความลำบากพระ
วรกายมากพอสมควร พระองค์เสด็จด้วยพระบาทเปล่าหรือ
ด้วยยานอันใด”
พระยามิลินท์ตรัสว่า “เสด็จมาด้วยราชรถ เมื่อถึงสำนัก
จึงเดินด้วยเท้า” เมื่อพระนาคเสนได้ฟังดังนั้นจึงถามว่า “พระ
องค์เสด็จมาด้วยรถจริงหรือ” พระยามิลินท์ก็ยืนยันเหมือนเดิม
พระนาคเสนจึงถามต่อไปว่า “งอนหรือที่ชื่อว่ารถ” “ไม่ใช่อย่าง
นั้นพระคุณเจ้า” “แล้วเพลาหรือชื่อว่ารถ” พระราชาทรงปฏิเสธว่า
ไม่ใช่ พระนาคเสนถามทีละอย่าง ตั้งแต่ล้อ เพลา แอก คันชัก
ตัวรถ ปฏิกสําหรับถือเป็นต้น ว่าสิ่งเหล่านั้นแต่ละอย่างชื่อว่า
รถหรือ พระราชาทรงปฏิเสธว่า ไม่ใช่ทั้งนั้น
พระนาคเสนจึงเอ่ยเถรวาจาท่ามกลางพุทธบริษัทว่า
“ทำไมพระองค์ผู้เป็นกษัตริย์ตรัสสับปลับเช่นนี้ เมื่อสักครู่บอก
ว่ามาด้วยรถ แต่ทำไมตอนนี้ถึงปฏิเสธเล่า” มหาชนได้ฟังเช่นนั้น
ก็ชอบอกชอบใจในการย้อนถามปัญหาของพระเถระ ทูลขอให้
พระราชาแก้ปัญหา ฝ่ายพระยามิลินท์เห็นท่าไม่ดี จึงรีบแก้ไปว่า
“ท่านพระนาคเสน โยมไม่ได้พูดเท็จ นามบัญญัติชื่อว่ารถนั้น
อาศัยสัมภาระ เครื่องรถทั้งหมดประกอบกันชื่อว่ารถ” พระนาค