รัตนชาติและพระรัตนตรัย : หน้า 313/607

ธรร รัตนชาติ และพระรัตนตรัย ๓๑๒ ชนิดนี้ เป็นธรรมที่น่าอัศจรรย์อันไม่เคยมีมาในธรรมวินัยนี้ ที่ภิกษุทั้งหลาย ได้เห็นแล้ว จึงอภิรมย์ยินดียิ่งในศาสนานี้อยู่” รัตนะ แปลว่า แก้ว เป็นวัตถุที่นำมาซึ่งความปลื้มปีติยินดี แก่ผู้ได้พบเห็น หรือผู้เป็นเจ้าของ หมายถึงสิ่งที่ประเสริฐก็ได้ เพราะบรรดาสิ่งที่มีค่าซึ่งเกิดขึ้นเองในโลก รัตนชาติเป็นเลิศ ที่สุดในจำนวนของสิ่งมีค่าทั้งหมด รัตนชาติเป็นสิ่งที่หมายปอง ของมนุษยชาติ แม้นาค ยักษ์ ครุฑ คนธรรพ์ หรือเหล่า กายทิพย์ทั้งหลายก็ปรารถนา แต่การจะได้มานั้นต้องแล้วแต่ กำลังบุญบารมี เป็นสิ่งที่ครอบครองได้โดยยาก แต่สิ่งใดที่ได้มา โดยยากนี้ หากได้มาแล้ว ย่อมนำความปลื้มปีติยินดีแก่ผู้เป็น เจ้าของ ฉะนั้นท่านถึงเรียกว่า รัตนชาติ ในโลกนี้มีรัตนชาติมากมายซึ่งเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ เกิดในเกาะแก่งบ้าง ในทะเลหรือมหาสมุทรบ้าง ซึ่งมีอยู่ทั่วไป ในโลก ในพระไตรปิฎกกล่าวถึงรัตนชาติไว้ ๗ ชนิด คือ เงิน ทอง เพชร แก้วประพาฬ แก้วมณี แก้วไพฑูรย์ และแก้วมุกดา ส่วนรัตนชาติอีกอย่างหนึ่ง ที่คนไทยเรียกว่า นพรัตน์ หมายถึงรัตนชาติ ๙ ประการ มีเพชร ไพลิน ไพฑูรย์ เพทาย โกเมน ทับทิม มรกต บุษราคัม และมุกดา สิ่งเหล่านี้เป็น สัญลักษณ์ของสิริมงคล ส่วนใหญ่แล้วจะมีผู้รักษาอยู่ เพราะ ผู้รักษาจะต้องคุ้มครองดูแลไว้ให้ผู้มีบุญได้ใช้ ใครได้เป็นเจ้าของ