นักสร้างบารมีพันธุ์อาชาไนย : หน้า 483/607

นักสร้างบารมีพันธุ์อาชาไนย ៤៨២ ผิวหนังก็ยังไม่สะดุ้ง แต่เมื่อถูกแทงถึงกระดูก จึงยอมให้นายสารถี ได้ฝึกได้ใช้งาน บุรุษอาชาไนยในโลกนี้ ก็มีอยู่ ๔ จำพวก เหมือนม้า- อาชาไนย คือ บุรุษอาชาไนยประเภทที่ ๑ เป็นผู้ที่มีบุญ มีปัญญามาก พอได้ฟังว่า ในบ้านหรือในตำบลโน้น มีหญิงหรือ ชายถึงความทุกข์ หรือทํากาลกิริยา ก็เกิดความสลดสังเวชใจว่า สังขารร่างกายไม่เที่ยงหนอ จึงเริ่มตั้งความเพียร เพื่อจะหลุดพ้น จากการเกิดการตายให้ได้ ครั้นได้ฟังคำสอนจากพระบรมศาสดา แล้ว ก็บรรลุธรรมอันเกษมจากโยคะ หลุดพ้นจากความทุกข์ ทรมานในสังสารวัฏได้ บุรุษอาชาไนยประเภทที่ ๒ แม้ได้ฟังว่า ชายหรือหญิง ในบ้านหลังโน้น ได้ประสบความทุกข์ทรมานแสนสาหัส เพราะ เจ็บไข้ได้ป่วย และตายลงในที่สุด ก็ไม่รู้สึกสลดสังเวชใจอะไร เพราะถือว่ายังเป็นเรื่องไกลตัว ต่อมาได้เห็นหญิงหรือชายผู้ถึง ความทุกข์ปางตาย และก็ล้มตายลงในที่สุด จึงเกิดความสลด สังเวชใจ แล้วเริ่มตั้งความเพียรอย่างเด็ดเดี่ยว มุ่งมั่นที่จะทํา พระนิพพานให้แจ้ง ในที่สุดก็สมปรารถนา ได้บรรลุธรรมาภิสมัย บุรุษอาชาไนยประเภทที่ ๓ คือ ไม่ได้ฟังว่าในหมู่บ้าน หรือตำบลโน้น มีหญิงหรือชายถึงความทุกข์ หรือทำกาลกิริยา