การบรรลุนิพพานในพระพุทธศาสนา : หน้า 555/607

Bsumaประช โสฬสญาณ ๕๕๔ ทําใจหยุดในหยุดเรื่อยไป จนกว่าจะบรรลุมรรคผลนิพพาน การที่บุคคลใดบุคคลหนึ่งจะมีโอกาสบรรลุถึงโลกุตตรภูมินี้ มิใช่ว่าอยู่ๆ และจะทึกทักเอาว่า ได้บรรลุขั้นนั้นขั้นนี้แล้ว โดย ไม่ต้องอาศัยการปฏิบัติอะไรเลย ไม่ใช่อย่างนั้น ที่แท้ต้องเป็น ผู้ปฏิบัติสัมมาสมาธิ เป็นผู้อบรมอินทรีย์ และต้องเป็นผู้มีบุญได้ เกิดมาเป็นมนุษย์พบพระพุทธศาสนา มีใจประกอบไปด้วยศรัทธา เห็นภัยในวัฏสงสาร จึงมุ่งตรงต่อหนทางพระนิพพาน มีอุตสาหะ วิริยะในการปฏิบัติธรรมบำเพ็ญภาวนา ที่สำคัญคือต้องปฏิบัติ ตามแนวอริยมรรคในทางพุทธศาสนาเท่านั้น จึงจะได้เข้าถึง พระนิพพาน เพราะถ้ายังเป็นสมาธินอกตัว ก็ยังต้องวนอยู่ใน วัฏฏะ จะสลัดให้หลุดจากวัฏฏะก็ต้องดำเนินจิตเข้าสู่กลางของ กลางภายในอย่างเดียว *เมื่อนักปฏิบัติธรรมได้บำเพ็ญกัมมัฏฐานเป็นสัมมาปฏิบัติ ครั้นอินทรีย์ทั้ง ๕ คือ ศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา แก่กล้า ถูกส่วน สภาวญาณก็จะเกิดขึ้น และก้าวหน้าขึ้น ตามลำดับของ วิปัสสนาญาณทั้ง ๑๖ ที่เรียกว่า โสฬสญาณ นี่เป็นการกล่าว ตามหลักปริยัติของพระวิปัสสนาจารย์ทั่วไปก่อน *โลกุตตรภูมิ, ภูมิวิลาสินี (พระพรหมโมลี)