ธรรมะเพื่อประชาชน: การเข้าถึงพระรัตนตรัย : หน้า 402/607

ธรรมะเพื่อประชาช กุศโลบายในการเข้าถึงพระรัตนตรัย ๔๐๑ ท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐีได้นำเรื่องนั้นไปบอกท่านพระ อานนท์ ให้ช่วยไปกราบทูลพระพุทธเจ้าว่า เมื่อพระผู้มีพระ ภาคไม่ได้ประทับอยู่ที่พระวิหาร สาธุชนจะบูชาพระองค์ได้ อย่างไรบ้าง พระบรมศาสดาก็ทรงตรัสให้บูชาพระเจดีย์ซึ่งมี ๓ อย่าง คือ พระธาตุเจดีย์ ได้แก่ เจดีย์ที่ใช้บรรจุพระบรม สารีริกธาตุบริโภคเจดีย์หมายถึง สิ่งของหรือสถานที่ที่พระพุทธเจ้า ทรงเคยใช้สอยหรือบริโภค เช่น บาตร จีวร และเครื่องอัฏฐบริขาร และอุทเทสิกเจดีย์ หมายถึงเจดีย์ที่สร้างอุทิศพระพุทธเจ้า เช่น พระพุทธรูป รวมถึงต้นพระศรีมหาโพธิ์ด้วย พระอานนท์ทูลถามว่า “เมื่อพระองค์ทรงเสด็จไปที่อื่น พุทธบริษัททั้ง ๔ จะสร้างเจดีย์ทั้ง ๓ นี้ เพื่อเป็นการเจริญ พระพุทธคุณได้ไหม พระเจ้าข้า” พระบรมศาสดาทรงตอบว่า สําหรับธาตุเจดีย์ยังไม่อาจทำได้ในตอนนี้ เพราะธาตุเจดีย์จะมีได้ ในกาลที่พระพุทธเจ้าดับขันธปรินิพพานแล้ว ส่วนต้นพระศรี มหาโพธิ์ ที่พระพุทธองค์อาศัยเป็นที่ตรัสรู้ นับเข้าเป็นอุทเทสิก เจดีย์ สาธุชนสามารถกราบไหว้ รำลึกถึงพระคุณและอานุภาพ อันไม่มีประมาณของพระพุทธเจ้าได้ เพราะฉะนั้น ในสมัยพุทธกาลพุทธศาสนิกชน ยังไม่ได้ ทำการปั้นพระพุทธรูปหรือพุทธปฏิมากร เพราะทุกคนยัง