ความเข้าใจในพระนิพพาน : หน้า 530/607

พระนิพพานไว้ว่า ธรรมะเรll ความวิเศษ สุ ด ข อ ง พระ พุทธ ศาสนา ๕๒๕ เมื่ออินทรีย์สังวรมีอยู่ ศีลของภิกษุผู้มีอินทรีย์สังวร สมบูรณ์ ย่อมมีอุปนิสัยสมบูรณ์ เมื่อนั้นสัมมาสมาธิก็จะ สมบูรณ์ขึ้น เมื่อสัมมาสมาธิมีอยู่ ยถาภูตญาณทัสสนะของภิกษุ นั้นก็จะสมบูรณ์ เมื่อมียถาภูตญาณทัสสนะ นิพพิทา วิราคะของ ภิกษุนั้นย่อมถึงความเต็มเปี่ยม เมื่อภิกษุมีนิพพิทาและวิราคะ วิมุตติญาณทัสสนะก็ย่อมสมบูรณ์ เปรียบเหมือนต้นไม้ที่มีกิ่ง และใบสมบูรณ์ แม้สะเก็ดของต้นไม้นั้นก็ถึงความบริบูรณ์ เมื่อ เปลือกถึงความบริบูรณ์ กระพี้ก็ถึงความบริบูรณ์ แม้แก่นก็ถึง ความบริบูรณ์ไปตามลำดับ สําหรับผู้ที่เริ่มศึกษาเรื่องของพระนิพพานอาจจะสงสัยว่า พระนิพพานเป็นสุขอย่างยิ่งนั้นเป็นอย่างไร รสแห่งการเข้าถึง พระนิพพานเป็นอย่างไร จะอุปมาอุปไมยได้หรือไม่ว่า สุขจาก พระนิพพานมีมากกว่าสุขที่ยังตกอยู่ในภพสามอย่างไรบ้าง แล้ว ทำไมพระผู้มีพระภาคเจ้าจึงทรงชักชวนให้ภิกษุเป็นผู้ยินดีใน พระนิพพาน ไม่ให้ไปยินดีในเบญจกามคุณ ทั้งที่เป็นของมนุษย์ และของทิพย์ ก่อนอื่นต้องทําความเข้าใจให้ตรงกันก่อนว่า นิพพานนั้น เป็นชื่อของความดับทุกข์ดับกิเลส ท่านกล่าวไว้ ๒ ประเภท