ความรู้เกี่ยวกับพระอรหันต์ : หน้า 539/607

Bul พระอรหันต์รู้ได้ยาก ๕๓๘ ตามปกติ พระผู้มีพระภาคทรงเป็นสัพพัญญูรู้แจ้งโลก ทั้งปวง ใครเป็นพระอรหันต์ พระองค์ทรงรู้ทรงเห็นได้ตามที่ บุคคลนั้นได้บรรลุ ใครยังเป็นโมฆบุรุษ ข้างในยังรกชัฏด้วยกิเลส พระองค์ก็ทรงรู้เห็นหมด เพียงแต่ทรงดูกาลเวลาที่เหมาะสม ว่าสมควรจะนํามาตรัสเตือนเมื่อไร เพราะฉะนั้นเรามาดูว่า พระพุทธองค์ทรงพยากรณ์ว่านักบวชคนใด เป็นพระอรหันต์ พระพุทธองค์ตรัสว่า “ดูก่อนมหาบพิตร มหาบพิตรเป็น คฤหัสถ์ บริโภคกาม ทรงครองฆราวาสอันคับคั่งด้วยพระโอรส และพระมเหสีอยู่ ทรงใช้สอยผ้าแคว้นกาสี ทรงทัดทรงดอกไม้ ของหอม และเครื่องประเทืองผิว ทรงยินดีในเงินและทองอยู่ จึงยากที่จะทรงรู้ได้ว่า บุคคลเหล่านี้ใครเป็นพระอรหันต์ หรือว่า บุคคลเหล่านี้บรรลุอรหัตตมรรค เป็นผู้ควรแก่การเคารพสักการ บูชาหรือไม่ ดูก่อนมหาบพิตร ศีล พึงรู้ได้ด้วยการอยู่ร่วมกัน และศีล นั้นแล จึงรู้ได้โดยกาลนาน ไม่ใช่โดยกาลสั้นๆ เมื่อพิจารณา โดยแยบคายก็จะรู้ได้ ไม่พิจารณาโดยแยบคายก็ไม่รู้ ผู้มีปัญญา พึงรู้ได้ ผู้มีปัญญาน้อยไม่พึงรู้ ความเป็นผู้สะอาด รู้ได้ด้วยการ ปราศรัย และความเป็นผู้สะอาดนั้นแล จึงรู้ได้โดยกาลนาน ไม่ใช่โดยกาลสั้น พิจารณาโดยแยบคายจึงรู้ได้ ไม่พิจารณาโดย