ต้นแบบแห่งความดี : หน้า 465/607

ต้นแบบแห่งความดี ៤៦៤ อยู่มาวันหนึ่ง พระองค์เสวยพระกระยาหารในเวลาเช้าแล้ว ก็ เสด็จออกประทับในระหว่างท่ามกลางขุนนาง ทรงทอดพระเนตร ลอดช่องพระแกล ได้แลเห็นคนเลี้ยงโคเปิดประตูคอก ปล่อยให้โค ออกไปเที่ยวหากิน โคตัวผู้เมื่อออกจากคอกแล้ว ได้พากันวิ่ง ตามนางโคตัวหนึ่ง และได้เกิดขวิดกันขึ้นจนไส้ทะลักล้มตายลง เมื่อพระเจ้าทุมมุขะได้ทอดพระเนตรเห็น จึงทรงดำริว่า แม้แต่เหล่าสัตว์เดียรัจฉานก็เกิดทุกข์ใหญ่เพราะอาศัยกามเป็นเหตุ เหมือนกับโคตัวผู้ที่ตายนั้นเป็นตัวอย่าง ตัวเราควรจะหาอุบาย เครื่องละกิเลสกามเสีย จึงจะเป็นการดี ครั้นดำริอย่างนี้ ก็พิจารณา ไตรลักษณญาณ เจริญวิปัสสนา ก็ได้สำเร็จปัจเจกพุทธญาณ เป็นพระปัจเจกพุทธเจ้าในทันที ครั้นอยู่มาวันหนึ่ง เมื่อยามเช้าพระปัจเจกพุทธเจ้าเสด็จ ออกจากเงื้อมเขานันทมูลกะ ได้ชำระพระโอษฐ์ และสรงสนาน พระวรกายในสระอโนดาต แล้วเสด็จขึ้นประทับยืนห่มจีวรอยู่ บนพื้นมโนศิลา ทรงครองจีวรและถือบาตร เหาะไปลงในที่ใกล้ หมู่บ้านตำาบลหนึ่ง ซึ่งอยู่ใกล้กับประตูเมืองพาราณสี เสด็จดำเนิน เข้าไปบิณฑบาตภายในราชธานี นายช่างหม้อคนที่กล่าวไว้ข้างต้นนั้น เห็นแล้วเกิดศรัทธา จึงถวายภัตตาหารด้วยความเคารพ เมื่อพระปัจเจกพุทธเจ้า