คุณค่าของความกตัญญู : หน้า 116/580

ธรระพี ประช กตัญญู คุณค่าของความเป็นคน ๑๑๕ ความกตัญญูกตเวทีอย่างยิ่ง” เมื่อพระศาสดาเสด็จมาถึงแล้ว ตรัสว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ไม่ใช่แต่เพียงบัดนี้เท่านั้น ที่เรา กล่าวถึงคุณงามความดีของสัตว์ผู้มีคุณ แม้ในกาลก่อน เราก็ทํา อย่างนี้เหมือนกัน” แล้วพระองค์ทรงนำเรื่องราวอดีตมาตรัสเล่าว่า มีอยู่ชาติหนึ่งพระโพธิสัตว์เกิดในตระกูลอำมาตย์ เมื่อ เติบใหญ่ขึ้นแล้วได้รับราชการเป็นมหาดเล็กรักษาพระองค์ ขณะนั้นพระราชาที่ทรงครองราชย์มีพระนามว่า ทัฬหธรรม พระโพธิสัตว์ได้สนองงานด้วยความขยันขันแข็ง จึงได้เลื่อนขั้น ไปตามลำดับ ได้ยศสูงดำรงอยู่ในตำแหน่งรัตนบัณฑิตประจำ ราชสํานัก ในกาลนั้นพระราชาได้มีช้างพังต้นเชือกหนึ่ง ชื่อ โอฏฐิพยาธิ เป็นสัตว์ที่มีพลกำลังมาก ในวันหนึ่งเดินทางได้ถึง ร้อยโยชน์ ทำหน้าที่สื่อสาร สนองงานด้วยการนำสิ่งของมา ถวายพระราชา แม้ในยามสงครามก็ได้ร่วมออกรบทำยุทธหัตถี ย่ำยีศัตรู ได้นำชัยชนะมาให้แก่ราชาเรื่อยมา พระราชาทรงดำริว่า ช้างพังนี้มีอุปการะแก่เรามาก จึง พระราชทานเครื่องคชาภรณ์ทุกอย่าง ได้บำรุงอย่างดีเหมือน กับที่พระเจ้าอุเทนทํากับภัททวดีช้างพังฉะนั้น แต่ต่อมาภายหลัง เมื่อช้างพังต้นโอฏฐิพยาธิชราภาพลง พระราชารับสั่งให้ริบ ทุกสิ่งทุกอย่าง เหมือนทํานองที่ว่า เสร็จนาฆ่าโคถึก เสร็จศึกฆ่า ขุนพลนั่นเอง แต่ในกรณีนี้พระราชาไม่ได้ฆ่าช้าง แต่เท่ากับว่า