ข้อความต้นฉบับในหน้า
ธรรมะ ประช
การฝึกตน บนเส้นทางอริยะ
๓๕๒
*ในสมัยพุทธกาล พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสถามครูฝึก
ม้า อ เกสี ที่ไปเข้าเฝ้าพระองค์ว่า “ดูก่อนเกสี ใครๆ ก็รู้ว่าท่าน
เป็นครูฝึกม้าฝีมือดีคนหนึ่ง ท่านฝึกม้าอย่างไรเล่า” นายเกสี
กราบทูลว่า “ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ การฝึกม้าของข้าพระองค์มี
๓ วิธี คือ วิธีแรก ข้าพระองค์จะฝึกด้วยวิธีละม่อมค่อยเป็น
ค่อยไป วิธีที่สอง ฝึกด้วยวิธีรุนแรง และวิธีสุดท้าย ฝึกผสมกัน
ทั้งสองวิธี"
พระพุทธองค์ตรัสถามต่อไปว่า “สมมติม้าที่นำมาฝึกนั้น
อยู่นอกเหนือจากวิธีที่ท่านใช้ ท่านจะทําอย่างไร" นายเกสี
กราบทูลว่า “ถ้าเป็นเช่นนั้น ข้าพระองค์ก็จําเป็นต้องฆ่าเสีย
หากเก็บไว้ก็เสียชื่อครูผู้ฝึก” นายเกสีทูลย้อนถามพระบรม
ศาสดาว่า “ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ พระพุทธองค์ทรงเป็นสารถี
ผู้ฝึกคนชั้นเยี่ยมพระองค์ทรงมีวิธีการฝึกคนที่ควรฝึกอย่างไรบ้าง
พระเจ้าข้า”
พระพุทธองค์ตรัสตอบว่า “ดูก่อนเกสี ตถาคตมีวิธีฝึกคน
๓ วิธีเช่นเดียวกัน คือฝึกด้วยวิธีละม่อมค่อยเป็นค่อยไปบ้าง
ด้วยวิธีรุนแรงบ้าง และวิธีสุดท้ายฝึกผสมกันทั้งสองวิธี” จากนั้น
พระพุทธองค์ทรงอธิบายให้นายเกสีได้เข้าใจต่อไปว่า วิธีละม่อม
*มก. เกสีสูตร เล่ม ๓๕ หน้า ๒๙๔