การปฏิบัติธรรมและการทดสอบของพระฤาษี : หน้า 537/580

ธรรมะ ประชา เป็นผู้ประเสริฐด้วยการปฏิบัติ ๕๓๖ กำลังบำเพ็ญตบะอยู่กลางป่า พระองค์รู้ทันทีว่าพระฤาษีนี้ มีตบะแก่กล้า จึงประสงค์จะไปทดสอบว่า ฤๅษีบำเพ็ญตบะเพื่อ ประสงค์จะเป็นพระอินทร์ หรือปรารถนาสิ่งใด พระองค์ได้เสด็จ จากเทวโลกมายังมนุษยโลก ทรงทดสอบพระฤาษีด้วยการ กล่าวโทษว่า “นักพรตรูปนี้มีกายดำ บริโภคโภชนะก็สีดำ แม้ที่อยู่ ก็ยังสีดำ ไม่รู้ว่าใจจะด่าด้วยหรือไม่ เราไม่ชอบใจคนด่าเลย” กัณหฤๅษีได้ฟังคําเช่นนั้น ตรวจญาณดูก็รู้ว่าเป็น พระอินทร์จึงตอบว่า “ผู้ประกอบด้วยตบะไม่ชื่อว่าเป็นคนด้า เพราะคนที่ใช้ชีวิตอย่างมีสาระแก่นสาร ประกอบด้วยศีล สมาธิ ปัญญา ชื่อว่าเป็นพราหมณ์ เป็นคนสะอาดบริสุทธิ์ที่แท้จริง บุคคลใดทํากรรมชั่วช้า จึงจะเรียกว่าเป็นคนดำและมีใจมืดบอด เพราะทำบาปอกุศลไว้ ฉะนั้น บุคคลเช่นนั้น ไม่ว่าจะไปเกิดใน ตระกูลใด จะมีผิวพรรณเช่นใดก็ตาม ล้วนชื่อว่าเป็นคน ทั้งนั้น” ครั้นพระฤๅษีแสดงธรรมเช่นนี้แล้ว พระอินทร์ทรงมี พระทัยเบิกบาน เกิดความปีติโสมนัส จึงให้พระฤาษีขอพรตาม ที่ต้องการ กัณหฤๅษีคิดว่า เมื่อพระอินทร์มาถึง ก็ทดสอบเรา ด้วยการดูหมิ่นว่าเป็นคนด่า ครั้นเราไม่โกรธ จึงทรงให้พรเรา พระองค์คงสําคัญว่า เราประพฤติพรหมจรรย์เพื่อปรารถนาจะ เป็นจอมเทพในสวรรค์เป็นแน่ จึงคิดมาขัดขวางเรา