พญากวางทอง : หน้า 161/580

Boประช พญากวางทอง (๑) ทรัพย์สมบัติหมด เลยคิดว่า ทรัพย์สมบัติของเราก็สูญหมดแล้ว ไม่เหลืออะไรเลย เราจะมีชีวิตอยู่ไปทำไม ตายเสียดีกว่า จะได้ ไม่ต้องมาทนทุกข์ทรมาน วันรุ่งขึ้น เมื่อถูกเจ้าหนี้มาทวงถามถึง หนี้เก่าที่ยังใช้ไม่หมด และขู่ว่าหากไม่คืนจะฆ่าทิ้ง ลูกเศรษฐี ก็เลยออกอุบายว่า “ทรัพย์ของตระกูลของเรา ได้ฝังไว้ที่ฝั่ง แม่นํ้าคงคาฝั่งโน้น ยังพอมีอยู่บ้าง เราจะข้ามไปขุดเอามาใช้ คืนให้พวกท่าน ขอพวกท่านอย่าทำร้ายเราเลย” พวกเจ้าหนี้ตายใจ เลยร่วมเดินทางไปขุดขุมทรัพย์ เมื่อไปถึงแม่น้ำคงคา ลูกเศรษฐี ก็ทำท่าว่าจะว่ายน้ำข้ามไปเอาขุมทรัพย์ แล้วกลับปล่อยให้ กระแสน้ำพัดพาไป เพื่อจะให้ตนจมน้ำตายในแม่น้ำ ครั้นพอถูก กระแสน้ำที่เชี่ยวพัดลอยไปเรื่อยๆ ก็เกิดกลัวตายขึ้นมาจริงๆ จึงร้องขอความช่วยเหลือ แต่สายนํ้าก็ได้พัดพาออกไปไกลจนใครๆ ก็ช่วยไม่ได้ สมัยนั้น พระโพธิสัตว์บังเกิดในกําเนิดกวางทอง ได้ทิ้ง บริวารไว้ในป่าหิมพานต์ แล้วออกมาหากินตามลำพังที่ป่ามะม่วง ซึ่งอยู่ใกล้บริเวณตรงวังวนของแม่น้ำคงคา ซึ่งเป็นที่เงียบสงบ ไม่มีใครกล้าเข้ามารบกวน เหตุที่พญากวางทองมาพักบริเวณนี้ เพื่อประสงค์จะทำการรักษาอุโบสถศีลรูปร่างของพญากวางทองนี้ สวยงามมาก มีสีผิวเหมือนแผ่นกระดาษทองที่ขัดเงา เท้าทั้งสี่มี สีเหมือนย้อมด้วยน๊าครั่ง หางก็เป็นพุ่มสวยงามเหมือนหางจามรี